🗣 အော်ဟစ်ကြသူများ 🗣

​

ဒါက ထုံးစံပါ။

ကမ္ဘာအရပ်ရပ်က နိုင်ငံသားတွေက အစိုးရကို သံသယနဲ့ ဝေဖန်မှုတွေ လုပ်လေ့ရှိကြတာပဲ..။

မြန်မာပြည်က မောင်နှမတွေရော NUG အစိုးရကို ဝေဖန် ဘာညာလုပ်ကြတာတွေ့ရတာ အမှန်တော့ ဝမ်းသာစရာပါ။

ကျုပ်တို့ မြန်မာတွေ ပါးစပ် ပိတ်လာရတာ အနှစ် ၆၀ကျော်ပြီလေ..။ အခုမှ ကျုပ်တို့ လူလို သူလို အစိုးရကို ဝေဖန်တာတို့ ဘာတို့..။

အဲ… ဆဲတာတို့…။

🗣

ဒါ..မြန်မာပြည်မှာမှ မဟုတ်ပါဘူး၊ ဒီနေ့ခေတ်မှာ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းက ပြည်သူတွေဟာ သူတို့အစိုးရတွေကို ပိုပြီးဝေဖန်လာကြတယ်။

အခုခေတ် မျိုးဆက်သစ်တွေက နိုင်ငံရေး ပါတီတွေကို စိတ်ပျက်ကြတယ်။ နိုင်ငံရေး အဖွဲ့အစည်းတွေ အပေါ် ယုံကြည်မှု နည်းပါးလာကြတယ်။ဒါကလည်းအကြောင်းရှိတယ်တဲ့။

‘ လူမှုရေး ခေတ်မှီတိုးတက်လာတာနဲ့အမျှ၊ နိုင်ငံသားတွေကျွမ်းကျင်မှုတိုးတက်လာနဲ့ အမျှ၊ သူတို့ရဲ့ မျှော်လင့်ချက်တွေက မြင့်တက်လာတယ်..’

‘မျှော်လင့်ချက်တွေဖြစ်မလာတာကြောင့် အာဏာပိုင်တွေ အပေါ် ကြည်ညိုမှု လျော့နည်းသွားတာဖြစ်တယ်’..လို့ The Civic Culture Transformed စာအုပ်ကပြောတယ်..။

🗣

လေ့လာသူတွေ တွေ့ရှိချက်အရ — 

အမေရိကန် သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲမှာ  ဒေါ်နယ်ထရမ့် အနိုင်ရရှိမှု ဟာ ကမ္ဘာကြီးရဲ့ political culture ကို တမျိုးတဖုံပြောင်းလဲစေတယ်တဲ့။

အဲ့ဒီ့တုန်းက လူတွေက— ‘ဘုရားရေ…. ဒေါ်နယ်ထရမ့်က သမ္မတဖြစ်တော့မယ်?’  ဆိုတဲ့ ထိတ်လန့်တာမျိုး..။

အဲဒီက စပြီး အစိုးရကို အပြင်းအထန်ဝေဖန်တဲ့ ဓလေ့က ကမ္ဘာအနှံ့ကို ဗိုင်းရပ်စ်တစ်ခုလို ပျံ့နှံ့လာတာ။

ဒေါ်နယ်ထရန့်ရဲ့ ဖန်တွေကလည်း ဒေါ်နယ်ထရန့် ထိရင်လုံးဝမခံတာ… ဘိုင်ဒင်အစိုးရ post တွေဆို ‘ဟ..ဟ..’ တွေချည့်..၊ ဆဲတာလည်း နည်းမျိုးစုံ..။

🗣

ဒီနေရာမှာ လွဲနေတာ တစ်ခုရှိတယ်။

NUG အဆဲခံရတာနဲ့ ထရမ့် တို့ ဘိုင်ဒင် တို့ အဆဲခံရတာနဲ့မတူဘူး။

အဲဒီ့ နိုင်ငံတွေကို သွားပြီး အတုယူကော်ပီကူး လို့မရသေးဘူး။ အတုယူဖို့ စောသေးတယ်။

သူတို့နိုင်ငံတွေက ဓမ္မနဲ့ အဓမ္မ စစ်ဖြစ်နေတာမဟုတ်ဘူးလေ။ ပါတီတွေကွဲနေတာ.. အဲ့ဒါ နိုင်ငံရေးအတွေးအခေါ် လွတ်လပ်စွာကွဲလွဲမှုတွေပါ..။

🗣

မြန်မာနိုင်ငံမှာက ဓမ္မနဲ့ အဓမ္မ စစ်ဖြစ်နေတာ။ NUG က ဓမ္မဘက်က ခက်ခက်ခဲခဲ ကုတ်ကပ် ရပ်တည်နေရတယ်။

NUG အစိုးရ အဖွဲ့ဝင်တွေဟာ စေတနာ့ဝန်ထမ်းတွေပါ။ အိမ်ဖြူတော်မှာ ဘော်ဒီဂတ် တွေနဲ့ နိုင်ငံ့အရေးကို စိတ်အေးစွာ လုပ်နေရတဲ့သူတွေမဟုတ်ပါ။ 

စစ်ကောင်စီဘက်က NUG ကို သတ်ဖို့ သေနတ်အပြည့်နဲ့ အဆင်သင့်စောင့်နေတာပါ။

စစ်ကောင်စီမှာ သတ်ရဲဖြတ်ရဲ ယုတ်မာတဲ့ စိတ်ဓာတ်ကအဆင်သင့်..၊

နှစ်ပေါင်းများစွာ လေ့ကျင့်ထားပြီး ညစ်ညစ်ပတ်ပတ် ကလိမ်ကကျစ် အိုင်ဒီယာလော်ဂျီတွေစုထားတဲ့ အုပ်စုက ဆိုက်ဝါးထည့်ဖို့ အဆင်သင့်.. ၊ 

အရာရာ စနစ်တကျ အဆင်သင့်ဖြစ်နေတဲ့ မိစ္ဆာအကြီးကြီးတွေကို ရင်ဆိုင်နေရတယ်။

သူတို့ရဲ့ စနစ်တကျ သင်ယူထားတဲ့ ပရိုပါဂန်းဒါးအုပ်စုကလည်း ပရိုပါဂန်းဒါးလုပ်ဖို့ အင်အား ကြီးမားစွာနဲ့ စောင့်ကြည့်နေကြတာ..။

သူတို့က NUG ကိုပြည်သူတွေ ဝုန်းတာကို စောင့်နေတယ်..။ အခွင့်ရတိုင်း ဝမ်းသာအားရ ဝိုင်းပြီး ဆွမ်းကြီးလောင်းကြတာ..။

ပွဲကိုဖြစ်နေတာပဲ..။

🗣

ဒါနဲ့ပဲ ပြဿနာက နည်းလမ်းတကျ မဖြေရှင်းနိုင်ကြ.. အိုဗာတင်းတွေဖြစ်ကုန်တာ..။ ဘာပြဿနာမှလည်း မပြီးသွားပါ။

🗣

မြန်မာက တချို့ မောင်နှမတို့ ပထမဆုံး အတွေ့အကြုံမို့လားမသိ၊ အစိုးရကို အပြုသဘောနဲ့ ဝေဖန်ရမယ့်အစား ရန်သူကြီးလို ရန်ဖြစ်နေကြတယ်။

ပြိုင်ဘက်ကြီးလို ပြောင်လှောင်ကြတယ်။ အတင်းပြောသလိုကြီး ပြောလိုပြော..။

ကောင်းရော..။

ပြီးတော့ပြောလိုက်ကြသေး.. ‘ ချစ်လို့ဝေဖန်တာ’ တဲ့…။

🗣

နိုင်ငံရေး သမားတိုင်း မကောင်းတာမဟုတ်ဘူး။ ဖောက်ပြန်သူတွေ ရှိသလို မဖောက်ပြန်သူတွေလည်း ရှိတယ်။

NUG က “ဝေဖန်ပါ။ NUG ဟာ ဝေဖန်မှုကို ကြိုဆိုပါတယ်” ဆိုတာ အမြဲပြောလေ့ရှိပါတယ်။ ‘အဆဲ’ တွေကိုတော့ ကြိုဆိုမယ်မထင်။ 

ကျုပ်…ပြည်သူတစ်ယောက်အနေနဲ့ မကြိုဆိုပါ။ ( ကျမတစ်ယောက်တည်း အမြင်ဖြစ်ပါတယ်။) 

🗣

ချစ်လို့ဝေဖန်ရင် ၁၀၀% စေတနာရှိရမယ်။ ရယူလိုတာ မပါရဘူး။

ရယူလိုတာက ဘာလဲ…?

ဝေဖန်သူဟာ ငွေ၊ ရာထူး နေရာလိုချင်တဲ့ ဆန္ဒရှိနေရင်….၊ဝေဖန်သူဟာ attention လိုချင်တဲ့ ဆန္ဒရှိနေရင်….၊ဝေဖန်သူဟာ နာမည်ကြီးချင်တဲ့ ဆန္ဒရှိနေရင်….၊ ဝေဖန်သူဟာ ‘ငါဟာ NUG ထက်ဉာဏ်ပညာကြီးမြတ်သူဖြစ်တယ်’ ဆိုပြီး အများကိုသိမြင်စေလိုတဲ့ ဆန္ဒရှိနေရင်….၊

လွဲတာပဲ..။

အဲ့ဒါ ဘေးကကြည့်ရင် သိပ်သိသာတယ်။ ရှက်ဖို့လည်းကောင်းတယ်။

🗣

ဒီမိုကရေစီ နိုင်ငံရေး ယဉ်ကျေးမှု လေ့လာသူတွေက ဒီမိုကရေစီနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အထိမ်းအကွပ်မရှိဖြစ်လာတဲ့အပေါ် စိုးရိမ်မှုတွေဖြစ်နေကြတယ်တဲ့..။

ဟုတ်တယ်..

အထိန်းအကွပ်မရှိ…။

🗣

မြန်မာပြည်က စကစ ဆိုက်ဝါးကောင်တွေ ဘောမ ပရိုပါဂန်းဒါးကောင်တွေက အခုဆိုလည်သွားပြီ။ အရင်လို မဆဲတော့ဘူး။

ပရိုဖိုင်းတွေမှာတောင် အမေစုပုံတွေနဲ့၊ လက် ၃ ချောင်းတွေ ဘာတွေ ထောင်လို့..။ ဒီမိုတွေနဲ့ သူငယ်ချင်းတွေဖြစ်လို့..။

“ အမရဲ့ စာဖတ်ပရိတ်သတ်ပါရှင်.. အဲ့လို စတာ..” (အမရဲ့ စာဖတ်ပရိတ်သတ်က စစ်တပ်ဘက်က များပါတယ်ဆိုမှ..😅)

“ ကျနော်တို့ PDF တွေရဲ့ ရင်ထဲဝင်ကြည့်စမ်းပါတွေ ဘာတွေ…”

“ NUG ကို ပုခုံးနဲ့တွန်းတင်ခဲ့ဖူးတယ်.. အခုတော့ ..ဘာညာ”

ခေတ်သစ် ဘောမတွေက လည်သွားပြီ။ 

အဲ့လိုတွေ.. အဲ့လိုတွေ…။

🗣

အစိုးရကို 'မနာလိုခြင်း' ဆိုတာ ကလည်း ဆယ်စုနှစ်များစွာကတည်းက နိုင်ငံရေးလောကမှာ ရှိနေတယ်လို့ နိုင်ငံရေးလေ့လာသူကပြောတယ်။

သူတို့ကျတော့ ဆန့်ကျင်တာ မဟုတ်ဘူး။ မနာလိုတာ။

နိုင်ငံရေးသမားစစ်စစ်ကို မနာလိုဖြစ်စရာမရှိဘူး။ သူ့နေရာကို ခဏ ဝင်နေကြည့်ပါ။

🗣

ဗိုလ်ချုပ် အောင်ဆန်းက ပြောခဲ့တယ်—

“ နိုင်ငံရေးသမား စစ်စစ်တိုင်းဟာ တကယ့် ပရဟိတသမား၊ ပရဟိတ သမားတောင်မှ သာမန်မဟုတ်ဘူး။ ကိုယ်ကျိုးစီးပွားကို စွန့်လွှတ်ထားသူတွေ၊ ကိုယ့်ထမင်းကိုယ်စားပြီး ကြီးတော်နွား ကျောင်းနေသူတွေ။”

“သားပစ် မယားပစ်၊ မိသားစုပစ်၊ ထောင်တန်း မကြောက်၊ အချုပ်အနှောင်ခံရမှာ မကြောက်၊ နောက်ဆုံး အသက်ဇီဝိန်ပါ အချွေခံရနိုင်တဲ့ အထိ ဖြစ်နိုင်တယ်။”

🗣

နိုင်ငံရေး သမားတွေထဲမှာလည်း ပင်ပင်ပန်းပန်းမရပ်တည်ပဲ နေရာရ ဖျာရရုံ .. နေရာလု ဖျာလုသူတွေရှိတာလည်း ထုံးစံပါပဲ။

ဒါမျိုးကို ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ ဝေဖန် တိုင်ကြားရမယ်။ ‘အမှန်တရား’ ဆိုရင် ဝေဖန်ရဲရမယ်။ အားနာစရာမလိုပါ။ 

🗣

ဆဲဆိုတာမျိုးဟာ တစ်ဖက်သားကို နစ်နာစေလိုတဲ့ ဆန္ဒတဲ့ နှုတ်အားဖြင့် တိုက်ခိုက်တာပါ။ 

‘မအလ မင်းအောင်လှိုင်’ စသည်ဖြင့် စကစကို ကြမ်းကြမ်း တမ်းတမ်း ဆဲဆိုပြီး စိတ်ဓာတ်ရေးရာ စစ်ဆင်ရေး လုပ်ကြတယ်။

NUG ကို ‘ကြမ်းကြမ်း တမ်းတမ်း ဆဲဆို’ တာကရော… ချစ်လို့လား။

‘နုဂျီ’…. ဆိုတာ စကစ၊ ဘောမတွေ စ ထွင်တဲ့စကားလုံးပါ။ ဒီစကားလုံးပြောမှ ခေတ်မှီသလိုလို… တော်လှန်ရေးသမားတွေရဲ့ ပါးစပ်ထဲရောက်နေတာတွေ့ရတာဟာ ဘောမတွေရဲ့ အောင်မြင်မှုပဲ..။

🗣

နိုင်ငံခြားမှာနေတဲ့ အလှူရှင်တချို့ကလည်း ‘စစ်ရေး’ အထိဝင်ချယ်လှယ်ကုန်ကြတာတွေ့လာရတယ်။

‘စစ်ရေးဗျူဟာ’ ကို ကျုပ်တို့မှ နားမလည်တာ…။ 

လက်ရှိ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးလည်း တကယ် စစ်မတိုက်ဖူးတဲ့သူမို့ သူလည်း အဲ့လောက် နားမလည်ဘူး။ 

စစ်ရေးကို စစ်ရေးဗျူဟာ နားလည်သူတွေရဲ့ ညွှန်ကြားချက်တွေ ယူရတာဖြစ်ပါတယ်။

🗣

‘နိုင်ငံရေးစနစ်တွေ ကောင်းမွန်စွာလုပ်ဆောင်ဖို့ သစ္စာရှိတဲ့နိုင်ငံသားတွေ လိုအပ်တယ်။’

‘သစ္စာရှိတဲ့နိုင်ငံသား’တွေပါ..။

🗣

‘အနှောက်အယှက်ကင်းသော ခေါင်းဆောင်မှု’ ဆိုတာတော့ ဒဏ္ဍာရီထဲမှာပဲရှိခဲ့တယ်။ သက်ဦးဆံပိုင်ဘုရင် စနစ်တွေမှာတော့ မနှောက်ယှက်ရဲကြဘူးပေါ့..။

ဒီနေ့ခေတ် အုပ်ချုပ်သူတွေ ဘဝကလည်း မလွယ်လှပါ။

ရိုးသားကြိုးစားတဲ့ အုပ်ချုပ်သူတစ်ဦးဆိုပါတော့၊ သူဟာ သူ့တာဝန်တွေကို ရိုးရိုးသားသား ကျေပွန်အောင်လုပ်နေလို့ပဲ မပြီးပါဘူး ။

‘ ပြည်သူကအထင်လွဲနေတဲ့ ပြဿနာတွေကို အောင်အောင်မြင်မြင်ဖြေရှင်းနိုင်တဲ့ ပညာ’ ကိုပါတတ်ရပါတယ်။

ဒါမှ ပြည်သူတွေက သူ့ရဲ့ အခွင့်အာဏာကို လေးစားမယ်။ လေးစားရင် သူ့အလုပ်တွေကို ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခြင်းမရှိ။ အဲဒီ့တော့မှ အေးအေးဆေးဆေး အလုပ်လုပ်နိင်တာ။

🗣

ဒီပြဿနာရဲ့ အဖြေက ပညာရေးတဲ့။ ပညာရေးနဲ့ဖြေရှင်းရတာပါ။

ပြည်သူကတော့ ခေတ်အဆက်ဆက် အစိုးရကို ဝေဖန်နေမှာပဲ။ ဝေဖန်မယ့် နိုင်ငံသားတွေကို တကယ်တွေးတတ်အောင် ပညာရေး မြှင့်တင်ပေးရပါမယ်တဲ့။

ပညာရေးကို တိုးချဲ့ရမယ်။ ကျွမ်းကျင်မှုဆိုင်ရာတွေကို တိုးတက်အောင်လုပ်ပေးရမယ်။ 

သတင်းအချက်အလက် လက်လှမ်းမှီအောင်လုပ်ပေးရမယ်။ ဒါမှ ပိုပြီး ခိုင်မာအားကောင်းတဲ့ နိုင်ငံသားတွေကို မွေးထုတ်နိုင်မယ်။

သူတို့က အစိုးရကို ‘ပညာရှိရှိ’ ဝေဖန်ကြမယ်။ အစိုးရလည်း အလုပ်ကောင်းကောင်းလုပ်လို့ ရမယ်။ ဒါဆို နိုင်ငံတိုးတက်မယ်။ 

🗣

အလိမ်အညာ နိုင်ငံရေးသမားတွေရှိရင်လည်း ပညာတတ်ပြည်သူတွေရှေ့ မဟုတ်တာ မလုပ်ရဲတော့ဘူး။ လုပ်ရင်လည်း အရှက်ကွဲမှာပဲ..။

🗣

‘ပညာတတ်တွေ၊ တွေးခေါ်တတ်တဲ့ အားကောင်းမောင်းသန် နိုင်ငံသားတွေ’ များလာပါမှ တော်လှန်ရေးအောင်မယ်။ ဒီမိုကရေစီ အသက်ရှင်မယ်။

🗣

‘အစိုးရကောင်းဟာ အလုပ်ကောင်းကောင်းလုပ်နိုင်ဖို့အတွက် နာခံမှုရှိတဲ့ နိုင်ငံသားကောင်းတွေလိုအပ်တယ်’

(နိုင်ငံရေး သိပ္ပံပညာရှင်များ Chris Welzel and Russell Dalton)

🗣

‘ကောင်းကင်ကြီး ပြိုကျလို့မဖြစ်ပါဘူး။’ 

🗣🗣 🗣

မရွှေမိုး- ကိုရီးယား

March 4th,2022. 

References:

ဒီပို့စ်ဟာ စာရေးသူရဲ့ အမြင်မဟုတ်ပါ။ ကိုးကားတွေဖတ်ကြပါ။

▪️အာရှနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာပြောင်းလဲမှု- ခိုင်ခံ့သောနိုင်ငံသားများအထိ စတဲ့ ဆောင်းပါးတွေကို အခြေခံထားတယ်။

▪️Asian Journal of Comparative Politics 

▪️ The secret of better government? Citizens who complain— 2016/12/02/the-secret-of-better-government-citizens-who-complain/

By Democratic Audit UK