အမေရိကတွင် ပညာသင်ယူရန် မြန်မာပြည်မှ ရောက်ရှိလာသော ပထမဆုံးကျောင်းသား
၁၈၅၈ - ၁၉၂၉
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကို ပထမဆုံးရောက်ရှိခဲ့သော မြန်မာကျောင်းသား (အမေရိကကို ပထမဦးဆုံး ရောက်သော မြန်မာလူမျိုးလည်း ဖြစ်နိုင်ပါသည်။) မှာ မောင်ရှောလူး ဖြစ်သည်။ အမေရိကန် ပြည်တွင်းစစ် မဖြစ်ခင် ကာလ ၁၈၅၈ ခုနှစ်တွင် မောင်ရှောလူးသည် သူ၏ ဇာတိဖြစ်သော မော်လမြိုင်မြို့မှ ပင်ဆယ်လ်ဗေးနီးယားပြည်နယ် (Pennsylvania) လူးဝစ္စဘာ့ဂ်မြို့(Lewisburg) သို့ခရီးနှင်ခဲ့သည်။
ဖော်ပြပါပုံကို အင်ဒီယားနားပြည်နယ် ဂိုရှန်မြို့ကလေးတွင် ၁၈၆၅ ခုနှစ်ဝန်းကျင်က ရိုက်ကူးခဲ့သည်။ ကာလကတ္တားမြို့တွင် ပညာသင်ရန် အသက် ၁၇ နှစ်အရွယ် မောင်ရှောလူးသည် ၁၈၅၇ ခုနှစ်က မြန်မာပြည်မှ ထွက်လာခဲ့သည်။ ၁၈၅၈ ခုနှစ်တွင် အိန္ဒိယပြည်တွင် ပုန်ကုန်ထကြွမှုများ ဖြစ်ပွားသည့်အခိုက် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသို့ သင်္ဘောခိုးစီးကာ လိုက်ပါသွားခဲ့သည်။ ဖမ်းမိခံရသည့်အခါ သင်္ဘောခန်းအစောင့်အဖြစ် အလုပ်လုပ်ပေးရင်း ဆက်လက်စီးနင်းနိုင်ခဲ့သည်။ တစ်ပြားတစ်ချပ်မှ မရှိဘဲ အမေရိကန်ပြည်သို့ ရောက်ရှိသွားပြီး တက္ကသိုလ်မတက်ခင်အထိ ကြုံရာကျပန်း အလုပ်လုပ်ကာ အသက်ဆက်ခဲ့ရသည်။ မောင်ရှောလူးသည် ပန်ဆယ်ဗေးနီးယားပြည်နယ် (Pennsylvania)ရှိ လူးဝစ်ဘာ့ခ်တက္ကသိုလ် - University of Lewisburg (ယခု ဘက်ခ်နယ် - Bucknell)တွင် ဂရိ၊ လက်တင်၊ ဒဿနိကဗေဒ၊ သမိုင်းနှင့် သိပ္ပံဘာသာရပ်များကို လေ့လာဆည်းပူးခဲ့သည်။ ဆက်လက်၍ ကလီဗလန် (Cleveland) ဆေးပညာကောလိပ်တွင် ဆက်လက်ပညာသင်ယူပြီး ဘွဲ့ရရှိခဲ့သည်။ ယင်းနောက်တွင်မူ အနောက်နိုင်ငံတွင် ဆေးပညာလေ့ကျင့်သင်ယူခဲ့သော ပထမဦးဆုံး မြန်မာလူမျိုး ဆရာဝန်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ မောင်ရှောလူးသည် လူပေါင်းဆံ့သဖြင့် လူချစ်လူခင် ပေါသည်။ လောကကြီးက ဖန်တီးပေးသမျှ အခွင့်အလမ်းတိုင်းကို အကျိုးရှိရှိ အသုံးချနိုင်ခဲ့သူတစ်ယောက် ဖြစ်သည်။ ၁၈၆၇ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ ၁၇ ယောက်မြောက် သမ္မတ အန်ဒရူးဂျွန်ဆင် (Andrew Johnson)နှင့် တွေ့ဆုံခွင့် ရခဲ့သေးသည်။ သမ္မတအား မင်းတုန်းမင်းထံသို့ ထောက်ခံစာတစ်စောင် ရေးပေးရန်ပင် ဖျောင်းဖျနိုင်ခဲ့သည်။
မောင်ရှောလူး တဖြစ်လဲ ဒေါက်တာရှောလူးသည် မွေးရပ်မြေ မော်လမြိုင်သို့ ပြန်လာခဲ့ပြီး ဆရာဝန်တစ်ဖြစ်လဲ ကျောင်းဆရာအဖြစ် နှစ်ပေါင်းများစွာ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ၁၉၂၁ ခုနှစ်တွင် မောင်ရှောလူး ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။ ၁၈၆၀ ပြည့်နှစ်များအတွင်း မောင်ရှောလူးသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတစ်ခွင် လှည့်လည်ကာ မြန်မာနိုင်ငံအကြောင်း ဟောပြောခဲ့သည်။ ထိုအတွက်ကြောင့်ပင် အင်ဒီယားနားပြည်နယ်၊ ဂိုရှန်မြို့သို့ ရောက်သွားခြင်း ဖြစ်နိုင်ပါသည်။
1858 - 1929
The first student from Myanmar to study in US
The first Burmese student to come to America (and perhaps the first Burmese ever in America) was Maung Shaw Loo, who traveled from his native Moulmein to Lewisburg, Pennsylvania in 1858, just before the Civil War.
The photo was taken in the little town of Goshen, Indiana c. 1865. Maung Shaw Loo left Burma in 1857 aged 17 for studies in Calcutta. During the Indian Mutiny in 1858 he stowed away on a ship for America; when discovered he managed to stay on as a cabin boy. Arriving penniless in the US, he did odd jobs to survive, before enrolling at the University of Lewisburg (now Bucknell), in Pennsylvania, where he studied Greek, Latin, Philosophy, History and Science. Afterwards, he attended and graduated from Cleveland Medical College, becoming the first Burmese physician trained in the West. He was a man who knew how to win friends and take every opportunity life presented. In 1867, he even managed to meet then US President Andrew Johnson and persuade the 17th president to write him a letter of recommendation to King Mindon.
Maung Shaw Loo, now Dr. Shaw Loo eventually returned to his native Moulmein, where he worked for many years as a physician and educator. He died in 1921. Maung Shaw Loo traveled widely across America in the 1860s, giving talks about Burma, which is what probably brought him to Goshen, Indiana.
(Khamora)
Link——
Comments