အမေရိကန်က နျူလက်နက်တပ်ဆင်ထားတဲ့ ရေငုပ် သင်္ဘောများကို တောင်ကိုရီးယားဆီ ပို့ပေးမည်

(ကျော်မောင်)

မြောက်ကိုရီးယား ရဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှုများကနေ ကာကွယ်ဖို့ ဂတိစကားအသစ်အရ အမေရိကန်ဟာ ဆယ်စုနှစ်များအတွင်း ပထမဦးဆုံး အဖြစ် နျူလက်နက်တပ်ဆင်ထားတဲ့ ရေငုပ် သင်္ဘောများကို တောင်ကိုရီးယားဆီ ပို့ပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

သမ္မတ ဘိုင်ဒင် နဲ့  သမ္မတ ယွန်းဆက်ရဲ တို့ဟာ အဆိုပါ သဘောတူညီချက်ကို ဝါရှင်တန် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့မှာ လက်မှတ်ရေးထိုး လိုက်တယ်လို့ သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။

နျူလက်နက်တပ်ဆင်ထားတဲ့ ရေငုပ်သင်္ဘောတွေဟာ မြောက်ကိုရီးယားထက်စာရင် ချိုင်းနားကွန်မြူနစ်အတွက် ရည်ရွယ်တာ ပိုပြီး ဖြစ်နိုင်ခြေရှိနေပါတယ်။

ကီလို ၂၀၀၀ အကွာအဝေးအောက် လျှော့ ပစ်လို့ မရတဲ့ Trident D5 missiles တွေ တပ်ဆင်ထားတဲ့ ရေငုပ်သင်္ဘောတွေကို အဲဒီနားထားလိုက်တာဟာ ICBM တွေ သွားထား ထားတာထက် ချိုင်းနားကွန်မြူနစ်ကို တုန့်ပြန်ချိန် နဲနဲလေး ပဲ ပေးလိုက်တာ ဖြစ်သွားပါလိမ့်မယ်။

..

US to send nuclear armed submarines to South Korea for the first time in decades — in new pledge to protect it from North Korea's threats

Biden & South Korean President Yoon Suk Yeol, will sign the agreement in Washington on Wednesday, officials said.

Nuclear armed subs in SouthKorea is probably more about China than NorthKorea

Placing subs with Trident D5 missiles that can't hit anything shorter than their MINIMUM 2000 Km range is more about having ICBMs near China, giving CN little reaction time, than about NK.

Credit

..

စဉ်းစားမိတာက

သန်းရွှေ သိန်းစိန် မအလ အကြားမှာ ထူးခြားတဲ့ ဆက်စပ်မှုတွေ့ရတယ်၊ ရှီကျိန်းဖျင် ကိုယ်စားလှယ် ပိန်ရှူဘင် လာအပြီး ပထမ ထွက်လာတဲ့ သတင်းက သန်းရွှေက မအလ ကို အတွေ့မခံလို့ ပိန်ရှူဘင်က မအလ နဲ့ သန်းရွှေကြား အက်ကြောင်း ကြီးမလာအောင် လာစေ့စပ်ပေးတာ တဲ့၊ ပြောချင်တာက မအလ က သန်းရွှေကို တောင်ကျော်ပြီး ပင်စင်မယူပဲ ကိုယ့်ကိုယ်ကို သက်တမ်းတိုး တာတွေက သိန်းစိန် မြှောက်ပေးလို့ တဲ့။

၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲအပြီး နိုဝင်ဘာ ၁၉ ရက်နေ့မှာ သန်းရွှေ မြေးက အမေစု နဲ့ သွားတွေ့ခဲ့တယ်၊ ၂၀၁၅ ဒီဇင်ဘာ ၄ ရက်နေ့မှာ သန်းရွှေ အိမ်မှာ အမေစု နဲ့ သန်းရွှေ သိန်းစိန် တို့ တွေ့ကြပြီး သန်းရွှေက ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲရလာဒ်အရ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အနာဂတ်ခေါင်းဆောင်ဟာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဆိုတာ အားလုံး လက်ခံရမယ့်အမှန်တရား ဖြစ်တယ်ဆိုပြီး သန်းရွှေက ပြောခဲ့တယ်လို့ သတင်းတွေ ထွက်ပေါ်ခဲ့ပါတယ်။

အဲဒီ နောက်ပိုင်းမှာလည်း သန်းရွှေက ၂၀၀၈ ခြေဥ အကာအကွယ်နောက်မှာ ပဲနေတော့တယ်၊ ဘာမှ ဝင်မပြောတော့ဘူး တဲ့၊ သိန်းစိန်က ပိုင်ဆိုင်မှု မစို့မပို့လေးနဲ့ သန်းရွှေက ပစ်ထားသွားလို့ ရှီကျိန်းဖျင်အားကိုးနဲ့ သိန်းစိန်က မအလကို မြှောက်ပေးပြီး တစ်နေ့ ရွှေဥ တစ်လုံး ဥ ပေးတဲ့ ငန်းကို အာဏာလု ပွဲဖျက်လိုက်တာ တဲ့၊ သိန်းစိန်က ရှီကျိန်းဖျင် အားကိုး နဲ့ မအလ ကို မြှောက်ပေးပြီး သန်းရွှေကို ပြန်လှန်ဖို့ လုပ်တာ တဲ့။

အခုလောက်အထိ မအလ ပွဲကြမ်းပြနေတာကို သန်းရွှေအုပ်စု မောင်အေးအုပ်စု ခင်ညွန့်အုပ်စု ရွှေမန်းအုပ်စု တို့က သူတို့ နဲ့ ဘာမှ မဆိုင်သလို နေပြနေလို့ အခုတော့ ခြေလွန်လက်လွန် ကျွံသွားတဲ့ မအလက တစ်ယောက်ထဲ ICC တရားရုံး သွားရမလို ဖြစ်နေပြီတဲ့၊ အဲဒီမှာတင် သိန်းစိန် က သန်းရွှေကို မရ မက အမှုတွဲမယ်ဆိုရင် မအလ က သန်းရွှေ မောင်အေး ခင်ညွန့် အုပ်စု ၄ ခုကို အကျယ်ချုပ် ဖမ်းလိုက်ရတော့မှာတဲ့၊ အဲဒါမျိုး မအလ က သန်းရွှေ မောင်အေး ခင်ညွန့် ရွှေမန်း တို့ကို သာ ပြန်ဖမ်းခဲ့ရင် မအလ တပ်က ကွဲတော့မှာတဲ့၊ ဒါကြောင့် ပိန်ရှူဘင် ဆင်းချလာရတာ တဲ့၊ ဒါက ပထမ ထွက်လာတဲ့ သတင်းနော်။

နောက်ထွက်လာတဲ့ သတင်းကတော့ ၂၀၂၁ ဖေဖဝါရီ ၁ ရက်အာဏာလုတာက ရှီကျိန်းဖျင် နဲ့ သန်းရွှေတိုင်ပင်ပြီး မအလ ကို အာဏာလုခိုင်းတာ တဲ့၊ မအလ အာဏာလုတာကို မောင်အေး ခင်ညွန့် ရွှေမန်းတို့ကလည်း သဘောတူတယ် တဲ့၊ အခု ပိန်ရှူဘင်လာတာက ထွက်ပေါက်ပိတ်နေတဲ့ မအလ အတွက် သန်းရွှေ နဲ့ သိန်းစိန်က လူရှေ့ပြန်ထွက်ပြပြီး ရွေးကောက်ပွဲ မဖြစ် ဖြစ်အောင် ဘယ်လို ဆက်လုပ်မလဲ ဆိုတာ တိုင်ပင်ကြတာ တဲ့။

တိန့်ရှီချွမ်း ပြောတဲ့ သတင်းအရ မြောက်ပိုင်း ၇ ဖွဲ့ ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ နယ်မြေတွေထဲမှာတော့ ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်လို့ရတယ် တဲ့၊ မအလ က RCSS PNO NMSP BGF DKBA နယ်မြေ တွေထဲမှာလည်း ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်လို့ ရတယ် တဲ့၊ KNU ကွန်ဂရက် ပြီးရင်လည်း KNU ထိန်းချုပ် နယ်မြေတွေမှာလည်း ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်လို့ ရသွားနိုင်မယ် တဲ့၊ ရွေးကောက်ပွဲ ကို ၅ နှစ် ဒါမှမဟုတ် ၁၀ နှစ် ကြာအောင် တဆင့်ချင်း လုပ်သွားနိုင်ဖို့ ရှီကျိန်းဖျင် နဲ့ ပူတင်က ဗီတို နဲ့ ဆက်ကာကွယ် ပေးထားဖို့လိုတယ် တဲ့။

အဲဒီ သတင်း ၂ ခုထဲမှာ ဖြစ်နိုင်တာရော မဖြစ်နိုင်တာတွေပါ ပါနေတာမို့ ဆက်စောင့်ကြည့်ရမှာပါပဲ၊ အရေးကြီးတာက နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ တစ်နိုင်ငံလုံးက တော်လှန် ဗျုဟာတွေ အချိတ်အဆက် မိနေစေဖို့ရာ ထောက်ပို့ ရံပုံငွေတွေက ဆက်တိုက် ရရှိနေဖို့လိုပါတယ်၊ နွေဦးထီထိုးတာ၊ ဘွန်းဝယ်တာ၊ ကွန်ဒိုတိုက်ခန်းဝယ်တာတွေလည်း အားကောင်းနေဖို့ လိုပါတယ်၊ ဘွန်းဝယ်ထားတဲ့ ငွေကတော့ နွေဦးတော်လှန်ရေးအပြီးမှာ NUG ဗဟိုဘဏ်က ကမ္ဘာသုံး ငွေဖြူအဖြစ် ထောက်ခံပေးနိုင်တဲ့ ငွေကြေး ဖြစ်လာပါလိမ့်မယ်။

..

ပူးတွဲ ပုံထဲပါတဲ့ "တရုတ် စီမံကိန်းများအား ဆန္ဒပြမှု ဝန်ကြီး ဦးစိုးသိန်း အပြစ်တင်" ဆိုတဲ့ ၂၀၁၃ ဧပြီ ၂၆ ရက်က ပို့စ် စဆုံး ကို ဖတ်ရအောင် ပြန်ကော်လိုက်ပါတယ်၊ ၂၀၁၃ ဧပြီဆိုတော့ သိန်းစိန်လက်ထက် အမေစု လွှတ်တော်ထဲ ရောက်တာ တစ်နှစ် မပြည့်တပြည့် အချိန် ဖြစ်ပါတယ်၊ ရခိုင် ကျောက်နီမော် လုံမပျို မသီတာထွေး ကိစ္စ အစ ပြုပြီး သိန်းစိန်က ကျောက်ဖြူကူမင်း ပိုက်လိုင်း တည်ဆောက်ရေးအပေါ် ရခိုင်ဒေသကို အရေးပေါ်အခြေအနေကြေညာပြီး ကာကွယ် သတင်းအမှောင်ချထားတဲ့ ကာလ ဖြစ်နေပါတယ်။ ရက်စွဲတွေကို ပြန်ကြည့်ရင် ပိုက်လိုင်း တည်ဆောက်တာ ရခိုင်ကနေ မိတ္ထီလာဘက် ‌နားနီးလာလို့ ၂၀၁၃ မတ်လ ၂၀ ရက် မိတ္ထီလာမှာ တိုက်ဆိုင်စွာ လူမျိုးရေး ဘာသာရေး စ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

..

တရုတ်နိုင်ငံနှင့် တရုတ်စီမံကိန်းများအား ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက် ဆန္ဒပြခြင်းသည် မှားယွင်းသည့် လုပ်ရပ်တခုသာ ဖြစ်သည်ဟု သမ္မတရုံး ဝန်ကြီး ဦးစိုးသိန်းက ရခိုင်ဒေသခံများကို ပြောဆိုကြောင်း သိရသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ကျောက်ဖြူဒေသရှိ ရွှေ သဘာ၀ ဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်း ဦးဆောင် တည်ဆောက်နေသည့် တရုတ်အမျိုးသား ရေနံကော်ပိုရေးရှင်း (China National Petroleum Corporation – CNPC) ရုံးတည်ရှိရာ မဒေးကျွန်းပေါ်ရှိ ကျောက်တန်း၊ ရွာမ၊ ပြိန်ရွာ၊ ပန်းထိန်ဆည် စသည့် ကျေးရွာများမှ ဒေသခံများသည် CNPC အား ဧပြီလ ၁၈ ရက်နေ့က ကန့်ကွက် ဆန္ဒထုတ်ဖော်ခဲ့မှုနှင့် ပတ်သက်၍ ဝန်ကြီးများက ဒေသခံများနှင့် ယမန်နေ့တွင် လာရောက်တွေ့ဆုံရာတွင် ဦးစိုးသိန်းက ထိုသို့ပြောဆိုခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဒေသခံများက ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။

“တရုတ်စီမံကိန်းတွေကြောင့် ဒေသခံတွေက လယ်မြေနည်းနည်း ပေးရတာပဲရှိတယ် တရုတ်နိုင်ငံက ငွေတွေအများကြီးနဲ့ ကိုယ့်ဒေသမှာ လာရောက် ရင်းနှီးတဲ့အတွက် နိုင်ငံအတွက် အကျိုးအမြတ်တွေ အများကြီးရမယ်၊ ချေးငွေတွေလည်း အများကြီး ပေးထားတယ်၊ ဒီတော့ တရုတ်တွေကို ဆန္ဒမပြသင့်ဘူးဆိုပြီး ပြည်သူတွေကို အပြစ်တင်တဲ့ ပုံစံနဲ့ ပြောဆိုသွားတယ်” ဟု တွေ့ဆုံပွဲ တက်ရောက်ခဲ့သူ ဒေသခံ ဦးထွန်းကြည်က ပြောသည်။

ပြည်ထောင်စု ဝန်ကြီးများ ဖြစ်ကြသော သမ္မတရုံး ဝန်ကြီး ဦးစိုးသိန်း၊ စွမ်းအင် ဝန်ကြီး ဦးသန်းဌေး၊ ပို့ဆောင်ရေး ဝန်ကြီး ဦးဉာဏ်ထွန်းအောင်၊ ရခိုင်ပြည်နယ် ဝန်ကြီးချုပ် ဦးလှမောင်တင် စသူတို့သည် CNPC ရုံးတည်ရှိရာ မဒေးကျွန်းရှိ ပြိန်ရွာ ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်း၌ ဒေသခံရွာသား ၂၀၀ ဝန်းကျင်နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ကြောင်း ကျောင်းထိုင်ဆရာတော် ဦးဓမ္မသာရကလည်း ဧရာဝတီသို့ မိန့်သည်။

ထို့အပြင် စွမ်းအင်ဝန်ကြီး ဦးသန်းဌေးက ပြောရာတွင် စီမံကိန်းကြောင့် ဆုံရှုံးသွားသည့် လယ်မြေများအတွက် လျော်ကြေးသည် နိုင်ငံတကာ စံနှုန်းသာမက အမေရိကန် နိုင်ငံစံနှုန်းထက်ပင် များနေကြောင်း၊ အမေရိကန်၌ လယ်မြေလျှော်ကြေးသည် စတုန်ရန်း တပေလျှင် ၆ ဒေါ်လာမှ ၈၊ ၁၀၊ ၁၂ ဒေါ်လာ စသည်ဖြင့် ၄ မျိုးသာရှိကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံ၌ ၁၁ ဒေါ်လာ အထိ ပေးထား၍ နိုင်ငံတကာထက် များနေသည်ဟု ပြောဆိုသွားကြောင်း သိရသည်။

မဒေးကျွန်းပေါ်ရှိ ကျောက်တန်း၊ ရွာမ၊ ပြိန်ရွာ၊ ပန်းထိန်ဆည် စသည့် ကျေးရွာများမှ ဒေသခံ ၅၀၀ ဝန်းကျင်သည် ပြိန်ရွာ ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းမှ CNPC ရုံးရှေ့သို့ ချီတက်၍ CNPC အလိုမရှိ ဟူသော ကြွေးကြော်သံနှင့်အတူ ၎င်းတို့၏ နစ်နာမှု တောင်းဆိုချက် ၉ ချက်ကို ဧပြီလ ၁၈ ရက်နေ့က ဆန္ဒထုတ်ဖော်ခဲ့ကြသည်။

ဝန်ကြီးများနှင့် ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ်တို့ အဖွဲ့သည် ဒေသခံပြည်သူများ၏ တောင်းဆိုချက်များကို ဖြေရှင်းပေးရန် လာရောက်သည်ဟု ဆိုသော်လည်း တွေ့ဆုံပွဲ၌ ဒေသခံများကို  မေးမြန်းခွင့်၊ ဆွေးနွေးခွင့် မပေးဘဲ ၎င်းတို့၏ ပြောဆိုမှုများကိုသာ နားထောင်ခဲ့ရကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။

ဒေသခံများ၏ ဆန္ဒထုတ်ဖော် တောင်းဆိုချက်များအနက် တချို့ကို အကောင်အထည် ဖော်ပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ သို့သော် လတ်တလော အနေဖြင့် အကောင်းဆုံး အနေအထား ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်မည် မဟုတ်ဟု ဝန်ကြီး ဦးစိုးသိန်းနှင့် စွမ်းအင် ဝန်ကြီး ဦးသန်းဌေးတို့က ပြောဆိုသွားကြောင်း ဒေသခံ ဦးထွန်းကြည်က ပြောသည်။

“တံတားဆိုရင် ကွန်ကရစ်အစား သစ်သားတံတား၊ လမ်းဆိုရင်လည်း ကွန်ကရစ်လမ်းတော့ မဟုတ်ဘူးပေါ့၊ ကွန်ကရစ်လမ်းက နေပြည်တော်မှာတောင် လုပ်ရတာ မလွယ်ဘူးဆိုတာတွေ ပြောတယ်။ တောင်းဆိုချက်တွေကို ဒီနှစ်မှာ ချက်ချင်း မလုပ်ပေးနိုင်ပေမယ့် နောင် ဖြည်းဖြည်း လုပ်ပေးသွားမယ်လို့ ပြောတယ်” ဟု ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။

ပြည်ထောင်စု အဆင့်ဝန်ကြီးများနှင့် ဒေသဆိုင်ရာ အာဏာပိုင်များသည် ဒေသခံများ၏ နစ်နာဆုံးရှုံးမှု တောင်းဆိုချက်များကို ဆောင်ရွက်ပေးမည်ဟု သမ္မတ ဦးသိန်းစိန် အစိုးရ လက်ထက် ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှ စတင် ပြောဆိုနေသည့်တိုင် ယနေ့အထိ လက်တွေ့ အကောင် အထည်ဖော်မှု မရှိသေး၍ ဆန္ဒထုတ်ဖော်မှုများ ဆက်တိုက် လုပ်ဆောင်နေရကြောင်း၊ ၎င်းတို့ နစ်နာ ဆုံးရှုံးမှုများ မရမချင်း ဥပဒေဘောင် အတွင်းမှ ဆန္ဒထုတ်ဖော်သွားမည် ဖြစ်ကြောင်း ကျောက်ဖြူ ဒေသခံများက ပြောသည်။

ဆန္ဒပြရာတွင် ဦးဆောင်ပါဝင်ခဲ့ကြသော ဦးထွန်းကြည်၊ မောင်ယဉ်လှ၊ ကိုမောင်မောင်မြင့်၊ ဦးအောင်သိန်းထွန်း၊ ဦးမောင်ဖြူသီး၊ ဦးထွန်းခင်နု၊ ကိုမောင်မောင်စိုး၊ ကိုမောင်ထွန်းအေး၊ ကိုမျိုးမင်းနိုင် စသည်တို့အား CNPC ရုံး အခြေစိုက်ရာ မဒေးကျွန်းပေါ်ရှိ  ရဲစခန်း၌ ပုဒ်မ ၁၈ ဖြင့် ခံဝန်ကတိ လက်မှတ်ထိုးထားရပြီး မကြာမီ တရားစွဲဆိုသွားမည်ဟု သိရသည်။

သမ္မတရုံး ဝန်ကြီး ဦးစိုးသိန်းနှင့် ဝန်ကြီးများသည် ကျောက်ဖြူမြို့ပေါ်၌လည်း ဌာနဆိုင်ရာ ဝန်ထမ်းများ၊ အမျိုးသမီးရေးရာ၊ မိခင်နှင့်ကလေး စောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့၊ ရပ်မိရပ်ဖ တချို့နှင့် ရမ္မာဝတီ ခန်းမ၌ ယမန်နေ့က တွေ့ဆုံခဲ့ကြောင်း တက်ရောက်ခဲ့သူ ရပ်မိရပ်ဖတဦးက ပြောသည်။

ကျောက်ဖြူဒေသ၌ လွန်ခဲ့သည့် နှစ်ပေါင်း ၅၀ ခန့်က ရေတပ်အရာရှိအဖြစ် တာဝန်ဆောင်ခဲ့စဉ်ကပင် ကျောက်ဖြူမြို့သည် ရွှေမြို့ဖြစ်လာမည်ဟု ကြိုတင်သိရှိခဲ့ကြောင်း၊ မကြာမီ ရွှေမြို့တခုအဖြစ် ရောက်ရှိတော့မည်ဟု အာမခံကြောင်းလည်း ဝန်ကြီး ဦးစိုးသိန်းက ပြောဆိုသွားကြောင်း သိရသည်။

ဂက်စ်ပိုက်လိုင်း စီမံကိန်းကို တရုတ်နိုင်ငံနှင့် မြန်မာအစိုးရတို့ အကျိုးတူပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်နေကြောင်း မြန်မာအစိုးရက ထုတ်ဖော် ပြောဆိုထားသည်။ မြန်မာအစိုးရသည် ဂက်စ်ပိုက်လိုင်း ဖြတ်သန်းခ၊ ရေနံပိုက်လိုင်းတို့မှ အခွန်အခ အကျိူးအမြတ်များ ရရှိမည်ဖြစ်ပြီး၊ အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁ ဒသမ ၂ ဘီလီယံကိုလည်း နှစ်စဉ် ရရှိမည်ဖြစ်သည်။ ရွှေဂက်စ် စီမံကိန်းအား ယခင်နအဖ အကြီးအကဲ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး သန်းရွှေနှင့် လက်ရှိ တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်တို့က ၂၀၀၉ ခုနှစ်တွင် သဘောတူလက် မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြသည်။

တရုတ်နိုင်ငံသည် ရခိုင်ကမ်းလွန်ဒေသမှ ဂက်စ်များကို နှစ်ပေါင်း ၃၀ အထိ ထုတ်ယူခွင့် ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ရွှေသဘာ၀ ဓာတ်ငွေ့များကိုလည်း မေလမှစတင်၍ တရုတ်နိုင်ငံသို့ ပို့လွှတ်မည်ဟု CNPC ကုမ္ပဏီမှ ပြောဆိုထားသည်။ တရုတ်နိုင်ငံ၏ စွမ်းအင် လိုအပ်ချက်အတွက် အရှေ့ အလယ်ပိုင်းဒေသ နိုင်ငံများမှ ရေနံစိမ်းများကိုလည်း မဒေးကျွန်းပေါ်ရှိ ကျောက်ဖြူ ရေနက်ဆိပ်ကမ်းမှတဆင့် တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့မည် ဖြစ်သည်။

ဂက်စ်ပိုက် စီမံကိန်းနှင့် ပတ်သက်၍ ပွင့်လင်းမြင်သာမှု မရှိခြင်း၊ ပိုက်လိုင်းအား တချို့နေရာတွင် မြေကြီးထဲ၌ စနစ်တကျ မြှုပ်နှံထားမှု မရှိခြင်း၊ ဂက်စ်များသန့်စင်မည့် စက်ရုံမှ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများကို မည်သည့်နေရာတွင် စွန့်ပစ်မည်ဆိုသည်ကို ပွင့်လင်းစွာ ရှင်းလင်းပြောဆိုမှု မရှိခြင်းတို့ကြောင့် ရခိုင်ဒေသခံများနှင့် ပိုက်လိုင်း တလျှောက်ရှိ ဒေသခံများက စိုးရိမ်မကင်း ဖြစ်နေကြကြောင်း သိရသည်။

ဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းသည် ရခိုင်ပြည်နယ်မှတဆင့် မကွေးတိုင်း၊ မန္တလေးတိုင်း၊ ရှမ်းပြည်နယ် တို့ကို ဖြတ်သန်း၍ တရုတ်နိုင်ငံ ယူနန်ပြည်နယ်၌ အဆုံးသတ်မည်ဖြစ်သည်။

..

တောင်ကိုးရီးယား သမ္မတ အမေရိကန်သို့ ရောက်အပြီး တစ်ရက်အကြာ ဗုဒ္ဓဟူး နေ့မှာ ချိုင်းနားကွန်မြူနစ် သမ္မတ ရှီကျိန်းဖျင်က ယူကရိန်း သမ္မတ ဇာလင်စကီး ထံ နာရီနဲ့ချီ ကြာတဲ့ ဖုန်းခေါ်ဆိုမှု တစ်ခု လုပ်ခဲ့တယ်လို့ သတင်းများထွက်ပေါ်လာပါတယ်၊ ၂၀၂၃ မတ်လ ၂၀ ရက်တုန်းက ချိုင်းနားကွန်မြူနစ် သမ္မတ ရှီကျိန်းဖျင်ဟာ ရုရှားသမ္မတ ပူတင် နဲ့ မော်စကို သို့ သွားရောက်တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး ရုရှား နဲ့ ချိုင်းနားကွန်မြူနစ်တို့အကြား မကြုံစဖူး ထူးကဲ ခိုင်မာတဲ့ ဆက်ဆံရေး ဖြစ်ထွန်းနေပြီး ရုရှား နဲ့ ချိုင်းနားကွန်မြူနစ်တို့ဟာ "No Limits Partnership"ကန့်သတ်ချက်မထားရှိသော လက်တွဲဖော် မဟာမိတ်တွေ ဖြစ်တယ် လို့ ကမ္ဘာကို ကြေညာခဲ့ပါတယ်။

ရှီကျိန်းဖျင် က ပူတင် ဆီကို စစ်ရေး နဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ ထောက်ပံ့မှုတွေ ရှိခဲ့တယ် ဆိုတဲ့ သက်သေတွေ ရရှိထားတယ်လို့ သတင်းများ ထွက်ပေါ်လာပြီး ‌မကြာခင်မှာ ရှီကျိန်းဖျင်က ဇာလင်စကီး ဆီ ဖုံးဆက်ပြီး ယူကရိန်း နဲ့ ရုရှားရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ကြားဝင်ဆောင်ရွက်လိုတယ်လို့ စတင်ပြောဆိုလာတာ ဖြစ်ပါတယ်၊ ယူကရိန်းကို ရုရှား ကျူးကျော် ဝင်ရောက်ပြီး အချိန်ကတည်းက ရုရှား ရေနံစိမ်း သင်္ဘောများစွာ ကျောက်ဖြူဆိပ်ကမ်းမှာ လာရောက်ဆိုက်ကပ်ခဲ့ပြီး ကူမင်းကျောက်ဖြူ ပိုက်လိုင်းမှတဆင့် ယူနန်နယ်ထဲသို့ ရေနံစိမ်းတွေ ပေးပို့ခဲ့တယ် ဆိုတဲ့ သတင်းကလည်း မကြာသေးခင်ရက်တွေက ထွက်ပေါ်လာခဲ့သေးပါတယ်။

ရှီကျိန်းဖျင်ရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ဖုံးခေါ်ဆိုမှုကို ပဏာမအနေနဲ့ အမေရိကန် နဲ့ ဥရောပ တာဝန်ရှိသူများက ကြိုဆိုလိုက်ကြပြီး နေတိုးမဟာမိတ်အဖွဲ့ အကြီးအကဲကလည်း ကြိုဆိုလိုက်တယ် ဆိုတဲ့ သတင်းများထွက်ပေါ်လာပါတယ်၊ တိုက်ဆိုင်မှုကို ပြောရမယ်ဆိုရင် အမေရိကန်က တောင်ကိုးရီးယားကို နျူကလီးယား လက်နက်တပ်ဆင်ထားတဲ့ ရေငုပ်သင်္ဘော ပေးသုံးမယ်လို့ သဘောတူလိုက်တဲ့ နေ့မှာပဲ ချိုင်းနားကွန်မြူနစ် သမ္မတ ရှီကျိန်းဖျင်က ယူကရိန်း သမ္မတ ဇာလင်စကီး ဆီ နာရီနဲ့ ချီ ကြာတဲ့ ဖုံးခေါ်ဆိုမှု လုပ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဖုံးဆက်ပြီး နောက်တစ်ရက် ကြာသပတေးနေ့မှာပဲ ရှီကျိန်းဖျင်က အမေရိကန် နဲ့ တောင်ကိုးရီးယား ရဲ့ ရေငုပ်သင်္ဘော လက်လွှဲ အသုံးပြု သဘောတူညီချက် လုပ်ရပ်ဟာ မြောက်ကိုးရီးယားကို ထိပ်တိုက်တွေ့ဖို့ ရန်စနေတာဖြစ်တယ်လို့ ပစ်တင်ရှုံ့ချ လိုက်ပြန်ပါတယ်၊ ဧပြီ ၁၃ ရက်က မြောက်ကိုးရီးယားဟ အကွာအဝေး ကီလိုမီတာ ထောင်ကျော်ကို ပစ်ခတ်နိုင်တဲ့ လောင်စာခဲသုံး IBCM Missile ကို ဂျပန် ပင်လယ် အနီးနားသို့ စမ်းသပ် ပစ်လွှတ်ခဲ့ပါသေးတယ်၊ အဲဒီနောက်ပိုင်းမှာ အမေရိကန် သမ္မတ ဘိုင်ဒင်က မြောက်ကိုးရီးယားဟာ အမေရိကန်ကို ဖြစ်စေ၊ တောင်ကိုးရီးယားကို ဖြစ်စေ၊ စတင်တိုက်ခိုက်ပါက ကင်ဂျုံအန် အစိုးရ နိဂုံးချုပ်သွားမယ်လို့ ပြင်းထန်စွာ တုန့်ပြန်လိုက်ပါတယ်။

ပူတင်က ယူကရိန်းကို စတင်ကျူးကျော်လိုက်တဲ့ ၂၀၂၂ ဖေဖဝါရီ ၂၄ နောက်ပိုင်း အထူးသဖြင့် အမေရိကန် အောက်လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ နန်စီပလိုစီ ထိုင်ဝမ်ကို အလည်လာပြီးတဲ့ နောက်ပိုင်းမှာ မြောက်ကိုးရီးယားဟာ မစ်ဇိုင်းစမ်းသပ်ပစ်လွှတ်မှုကို အတော် စိပ်စိပ် လုပ်လာတာ တွေ့ရပါတယ်၊ ထိုင်ဝမ်တင်းမာမှုကို အကြောင်းပြပြီး ချိုင်းနားကွန်မြူနစ်ရေတပ်ရဲ့ ရမ်းကားလာမှုကို တုန့်ပြန်တဲ့ အနေနဲ့ အိုကီနာဝါကျွန်းစု ထဲက Ishigaki Island အီရှီဂါကီ ကျွန်းမှာ မတ်လ ၁၃ ရက်နေ့က ဂျပန် ဒုံးပျံတပ်ဖွဲ့တွေကို ဖြန့်ကျက် ထားရှိလိုက်ပါတယ်၊ အီရှီဂါကီကျွန်းဟာ ထိုင်ဝမ် အရှေ့ဘက် ကီလို နှစ်ရာကျော် အကွာက ကျွန်း ဖြစ်နေပါတယ်၊ ထိုင်ဝမ်ဟာလည်း ချိုင်းနားကွန်မြူနစ်ရဲ့ ဖိအားများကြောင့် ရေပြင်ကာကွယ်ရေး Harpoon Missile အစင်း ၄၀၀ ကို ဧပြီ ၁၈ ရက်နေ့က ဝယ်ယူလိုက်တယ်လို့ သိရပါတယ်။

..

ထိုင်းမှာ အဖမ်းခံထားရတဲ့ မအလ လူယုံ ထွန်းမင်းလတ် ရဲ့ မူးယစ်အမှုမှာ မအလ ရဲ့ သား နဲ့ သမီး ပါဝင် ပတ်သတ် နေတဲ့ အထောက်အထားတွေ တွေ့ရတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းကလည်း ဒေသတွင်း နိုင်ငံတွေအကြား စိတ်ဝင်စားမှုများနေတဲ့ သတင်းဖြစ်လာပါတယ်၊ အဲဒီ အမှုအရ မူးယစ် ဆေးဝါးရဲ့ ပင်ရင်းဟာ မြန်မာ လာအို ထိုင်း နယ်စပ်က ဘယ် EAO နဲ့ ပတ်သတ်နေသလဲ ဆိုတဲ့ ဆက်စပ် မေးခွန်းတွေလည်း ဆက်ပြီး ထွက်လာပါတယ်။

ဒီအတောအတွင်း UWSA က ဝ ဒေသအတွင်း သံဖြူ ထုတ်လုပ်မှု လျှော့ချသွားမယ်လို့ ကြေညာလိုက်တဲ့အတွက် ကမ္ဘာ့သံဖြူဈေးကွက်မှာ ဆယ်ရာခိုင်နှုန်းလောက် ဈေးတက်သွားတယ် ဆိုတဲ့ သတင်းတက်လာပြန်ပါတယ်၊ သံဖြူ ထုတ်လုပ်မှု လျှော့ချ ဆိုတဲ့ သတင်းဟာ ထွန်းမင်းလတ်ရဲ့ မူးယစ်ဆေးဝါး ဘယ်ကရသလဲဆိုတာ UWSA နဲ့ ဘာမှ မဆိုင်ဘူးလို့ တဖက်လှည့်ပြောလိုက်တာ ဖြစ်မယ်လို့ ကောက်ချက်ချတဲ့သူတွေလည်း ရှိလာပါတယ်။ UWSA နဲ့ မပတ်သတ်ဘူး ဆိုရင် အခြား ဘယ်အဖွဲ့ ရှိအုံး မလဲ။

..

ပူတင်က ယူကရိန်းနယ်ထဲ ဝင်ကျူးကျော်ပြီး ခရိုင်းမီးယားကို သိမ်းပိုက်ခဲ့တာခဲ့တာ ၂၀၁၄ ကတည်းက ဖြစ်ပါတယ်၊ အဲဒီနောက်ပိုင်းမှာလည်း ယူကရိန်း အရှေ့ဖက် ဒွန်းတပ်စ်ဒေသက ရုရှားနွယ်ဖွားတွေကို လက်နက်ထုတ်ပေးပြီး ယူကရိန်းကနေ ခွဲထွက်ဖို့ ပူတင်က ပြောင်ပြောင်ပဲ မြှောက်ပေးထားပါတယ်၊ ၂၀၂၁ မတ်လကုန်လောက်မှာ ပူတင်ရဲ့ တင့်ကားတွေ ယူကရိန်း နယ်စပ်ကို သွေးတိုးစမ်း စရွှေ့ပါတယ်၊ ဧပြီလ ကျတော့ အလုံးအရင်း စရွှေ့ပါတယ်၊ အဲဒါ ရဲ့ အကျိုးဆက်အဖြစ် ၂၀၂၁ ဧပြီ လကုန်ပိုင်းမှာ ဒီမိုကရေစီ မိတ်ဆွေနိုင်ငံတွေက မြန်မာ့ နွေဦးတော်လှန်ရေးနဲ့ ပတ်သတ်တဲ့ အားပေးသံတွေ တိုးသွားတာ တွေ့ရပါတယ်၊ အသံတိုးသွားပြီး နောက်မှာ အာဆီယံ အစည်းအဝေး ဖြစ်လာပြီး မအလ သွားတက်ခဲ့ပါတယ်။

ပူတင်ရဲ့ ယူကရိန်း ကျူးကျော်မှုဟာ နောက်ကွယ်က ရှီကျိန်းဖျင် မြှောက်ပေးတာလို့ သုံးသပ်နေသူတွေလည်း ရှိနေပါတယ်၊ မအလ အာဏာလုတာကတော့ ရှီကျိန်းဖိင် မြှောက်ပေးတာ သေချာပါတယ်၊ ရှီကျိန်းဖျင်က မကြာခင် ပူတင် ယူကရိန်းကို ကျူးကျော်ဖို့ တပ်တွေ စရွှေ့မှာကို ကြိုသိထားတဲ့အတွက် ၂၀၂၁ ဖေဖဝါရီ ၁ ရက်မှာ မအလ ကို အာဏာလုဖို့ ချက်ခြင်းတွန်းလိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်၊ မအလ အာဏာလုအပြီး ရက်ပေါင်း ၅၀ အကျော်မှာ ပူတင်က ယူကရိန်း နယ်စပ်ကို တပ်တွေ စပြီး သွေးတိုးစမ်း ရွှေ့ရာကနေ မြန်မာ့နွေဦးတော်လှန်ရေးကို ဝိုင်းအားပေးနေတဲ့ ဒီမိုကရေစီ မိတ်ဆွေ နိုင်ငံတွေက အသံတွေဟာ တိုးသွားခဲ့တာ တိုက်ဆိုင်မှုမဟုတ်ပါ၊ ရှီကျိန်းဖျင်ရဲ့ အကွက်စေ့ ကစားချက်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

အခုလည်း ရှီကျိန်းဖျင်က ယူကရိန်းကို ငြိမ်းချမ်းရေး စကား စပြောနေပါပြီ၊ ခုချိန်ထိ ပူတင်ဟာ ယူကရိန်းနယ်မြေ ငါးပုံတစ်ပုံကို ကျူးကျော် ချုပ်ကိုင်ထားဆဲ ဖြစ်နေပါတယ်၊ ရှီကျိန်းဖျင်ရဲ့ ဇာလင်စကီး နဲ့ ဖုံးပြောအပြီး ငြိမ်းချမ်းရေး ကမ်းလှမ်းချက်ကို အမေရိကန်  နဲ့ ဥရောပ က ကြိုဆိုပါတယ်၊ နေတိုးအကြီးအကဲကလည်း ကြိုဆိုပြန်ပါတယ်၊ ဒီလိုကြိုဆိုတာတွေဟာ ရှီကျိန်းဖျင်ကို ဒီပလိုမေစီ ကစားဝိုင်းထဲ ဆွဲတင် နေရာချလိုက်တာပါပဲ၊ ရှီကျိန်းဖျင်ဟာ ယူကရိန်း ငြိမ်းချမ်းရေးကို ကြားဝင်ဆောင်ရွက်ဖို့ ဘယ်လောက်တောင် စိတ်အားထက်သန်နေသလဲ၊ ယူကရိန်း ပိုင်နက်ထဲမှာ သေနတ်သံတွေ တိတ်ဆိတ်သွားဖို့ ရှီကျိန်းဖျင်က ဘယ်လောက်ပြင်းပြနေသလဲ၊ ဝတ်ကျေတန်းကျေလား၊ ရှီကျိန်းဖျင် သရုပ်ဆောင် ဘယ်လောက်ကောင်းသလဲ အရင်ဆုံး စားပွဲပေါ်ကို၊ ကင်မရာရှေ့ကို၊ ဆွဲခေါ်ပါလိမ့်မယ်။

ပြီးမှ အခုလို ငြိမ်းချမ်းလို စိတ်တွေနဲ့ ထုံမွှန်းထားတဲ့ ရှီကျိန်းဖျင်ရဲ့ ရင်ဘတ်ထဲမှာ မြောက်ကိုးရီးယားရဲ့ ရန်စတဲ့လုပ်ရပ် ဖြစ်တဲ့ မစ်ဇိုင်း ပစ်ပစ် နေတာတွေကို ဘယ်လို တားဆီးမလဲ၊ ထိုင်ဝမ်ပြည်သူတွေရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး တောင့်တမှုကို ဘယ်လို ဖြည့်ဆည်းမလဲ၊ ဟောင်ကောင် ပြည်သူတွေရဲ့ လွတ်လပ်စွာတွေးခေါ်ခွင့်ကို ဘယ်လို အသိအမှတ်ပြုမလဲ၊ ဝီဂါဒေသက ညီအစ်ကိုတွေရဲ့ လွတ်လပ်စွာ ကိုးကွယ်ခွင့်ကို ဘယ်လို သဘောထားမလဲ၊ တိဗက်ဒေသက ဌာနေ မျိုးနွယ်စုတွေရဲ့ ကိုယ့်ကြမ္မာ ကိုယ်ဖန်တီးခွင့်ကို ဘယ်လို အားပေးကူညီမလဲ၊ မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့ အာဏာရှင်စနစ် အမြစ်ဖြတ်ရေးကို ဘယ်လို စာနာမလဲ၊ ချိုင်းနားပြည်သူတွေက ဒီမိုကရေစီ နိုးထမှုကို ကမ္ဘာနဲ့ ရင်ဘောင်တန်းနိုင်အောင် ဘယ်လို ပံ့ပိုးမလဲ၊ သီရိလင်္ကာပြည်သူတွေရဲ့ ဂုတ်သွေးစုပ်ခံ အကြွေးထောင်ချောက်ကြား ဗျာများနေတာကို ဘယ်လို အလင်းဖွင့်မလဲ၊ စားပွဲပေါ်မှာ ရှီကျိန်းဖျင်ကို တစ်ခွက်ချင်း အမှောက်တိုက်လို့ ရသွားပါပြီ။

ပူတင် နဲ့ ဇာလင်စကီးကို စားပွဲပေါ် မျက်နှာချင်းဆိုင်ထိုင် ဆွေးနွေးနိုင်ဖို့ ကြိုးစားနေပါတယ် ဆိုတဲ့ ရှီကျိန်းဖျင်ကို ကျေးဇူးတုန့်ပြန်တဲ့ အနေနဲ့ ဇာလင်စကီးက ထိုင်ဝမ်သမ္မတကိုပါ အဲဒီ စားပွဲပေါ် သွားခေါ်လာပြီး ရှီကျိန်းဖျင်နဲ့ မျက်နှာချင်းဆိုင် ဆွေးနွေးနိုင် စေလိုက်ရင်တော့ ကမ္ဘာ့သမိုင်းအတွက် အလှဆုံးမှတ်တိုင်တစ်ခု လုံးဝ ဖြစ်သွားမှာ အသေအချာပါပဲ ဖြစ်ပါတော့တယ်ခင်ဗျာ။

..