စစ်ကောင်စီရဲ့ ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲကျင်းပပြီး တရားဝင်မှုရရှိရေး ကြိုးပမ်းမှုကို တရုတ်က လက်မခံခဲ့

စစ်ကောင်စီရဲ့ ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲကျင်းပပြီး တရားဝင်မှုရရှိရေး ကြိုးပမ်းမှုကို တရုတ်က လက်မခံခဲ့

ဧရာဝတီတိုင်းမ်

ဇန်နဝါရီလ ၁၅ ရက်

မြန်မာနိုင်ငံမှာပြုလုပ်တဲ့ ဒေသတွင်းအစည်းအဝေးတစ်ခုတက်ရောက်ဖို့ တရုတ်ဝန်ကြီးချုပ် လီခချန်ကို ဖိတ်ကြားပေမယ့် ပေကျင်းက ငြင်းဆန်လိုက်တာဟာ နေပြည်တော်က စစ်အာဏာရှင်တွေအတွက် အရှိုက်ထိခဲ့ တယ်လို့ Aljazeera သတင်းဌာနက ဖော်ပြပါတယ်။

စစ်ကောင်စီက အတိုက်အခံတွေကို နှိပ်ကွက်ကာ နိုင်ငံတကာမှာ တရားဝင်မှုရရှိဖို့ ကြိုးပမ်းနေမှုကြောင့် နိုင်ငံတကာရဲ့ အထီးကျန်မှု ခံနေရချိန် လန်ချန်-မဲခေါင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲ (LMC) ကို တက်ရောက်ဖို့ စစ်ကောင်စီရဲ့ဖိတ်ကြားချက်ကို တရုတ်နိုင်ငံက အကြောင်းမပြန်ခဲ့တာပါ။

ဒေသတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေး၊ တည်ငြိမ်ရေးနဲ့ သာယာဝပြောရေးမြှင့်တင်ဖို့ တရုတ်နိုင်ငံက ဉီးဆောင်ပြီး ထူ ထောင်ခဲ့တဲ့ LMC ဟာ မဲခေါင်မြစ်တစ်လျောက်ရှိ လာအို၊ မြန်မာ၊ ထိုင်း၊ ကမ္ဘောဒီးယားနဲ့ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတွေနဲ့ ဖွဲ့ စည်းထားတာပါ။

တိဘက်ကုန်းပြင်မြင့်မှမြစ်ဖျားခံကာ တရုတ်နိုင်ငံတွင်းမှ ဖြတ်သန်းစီးဆင်းတဲ့ မဲခေါင်မြစ်ကို လန်ချန်မြစ် လို့ လူသိများပါတယ်။

၂၀၂၂ ခုနှစ်မှာ LMC အလှည့်ကျဥက္ကဌ မြန်မာနိုင်ငံက နှစ်ကုန်မှာ ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲကို လက်ခံကျင်းပဖို့ မျှော်လင့်ခဲ့ပြီး အာဏာသိမ်းခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်၊ တရုတ်ဝန်ကြီးချုပ် လီခချန်းနဲ့ အာဆီယံငါးနိုင်ငံမှ ခေါင်းဆောင်တွေ တက်ရောက်မယ်လို့ မျှော်လင့်ခဲ့ကြောင်း သတင်းရင်းမြစ်နှစ်ခုက ပြောပါတယ်။

ဒါပေမယ့် စစ်ကောင်စီရဲ့ဖိတ်ကြားချက်ကို တရုတ်နိုင်ငံက မတုံ့ပြန်ခဲ့တာကြောင့် ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲ မ ဖြစ်မြောက်ခဲ့ဘူးလို့ သိရပါတယ်။

စစ်ကောင်စီရဲ့ဖိတ်ကြားချက်ကို တရုတ်နိုင်ငံက မတုံ့ပြန်ခဲ့တာကြောင့် အစည်းအဝေး အထမမြောက်ခဲ့ ပါဘူး အာဆီယံက သံတမန်တွေနဲ့ နီးကပ်တဲ့ဆက်ဆံရေးရှိတဲ့ ဟောင်ကောင်အစိုးရ တာဝန်ရှိသူဟောင်း မိုက် ကယ်နိုင်က ပြောပါတယ်။

၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း မည်သည့် အကြီးတန်း တရုတ်တာဝန်ရှိသူကမှ မင်းအောင်လှိုင်နဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့ခြင်းမရှိဘူးလို့ လက်ရှိမှာ ဗန်ကောက်မြို့ရှိ စီးပွားရေးနဲ့ကုန်သွယ်ရေးရုံးရဲ့ ဒုတိယအ ကြီးအကဲ မိုက်ကယ်နိုင်က ပြောပါတယ်။

ဝန်ကြီးချုပ် လီခချန်က မင်းအောင်လှိုင်နဲ့တွေ့ဆုံရင် အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီကို တရားဝင် ထောက်ခံသ လိုဖြစ်မှာကို တရုတ်နိုင်ငံက ထည့်သွင်းစဉ်းစားဖွယ်ရှိတယ်လို့ သူက ဆိုပါတယ်။

စစ်တပ်က အာဏာလုယူမှုကြောင့် ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေ အဆုံးသတ်ဖို့ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဧပြီလမှာ အာဆီယံက အတည်ပြုခဲ့တဲ့ ဘုံသဘောတူညီချက်ငါးရပ် ဖော်ဆောင်ရာမှာ တိုးတက်မှုမရှိတာကြောင့် အဖွဲ့ဝင် ၁၀ နိုင်ငံပါ အာဆီယံအဖွဲ့က မြန်မာစစ်ကောင်စီဝန်ကြီးတွေကို ဒေသတွင်းအစည်းအဝေးတွေ တက်ရောက်ခွင့် ပိတ်ပင်တာကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံက စစ်ကောင်စီရဲ့ ဖိတ်ကြားချက်ကို ငြင်းဆန်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

တရုတ်နိုင်ငံက စစ်ကောင်စီရဲ့ဖိတ်ကြားချက်ကို မတုံ့ပြန်ခဲ့ဖူးလို့ USIP ရဲ့ ဌာနေ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဂျေ ဆင်တာဝါက ပြောပါတယ်။ ၂၀၂၂ ခုနှစ်မတိုင်မီ မြန်မာနိုင်ငံမှာ လန်ချန်ခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲ ကျင်းပမယ့်အဆိုပြုချက်ကို တရုတ်နိုင်ငံက သဘောမတူခဲ့ပါဘူး ဂျေဆင်တာဝါက ပြောပါတယ်။

အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီနဲ့ဆက်ဆံရာမှာ အာဆီယံနိုင်ငံတွေနဲ့ဆက်ဆံရေးထက် ဉီးစားမပေးဘူးဆိုတာ တရုတ်နိုင်ငံက အချက်ပြလိုက်တာလို့ သူက ဆိုပါတယ်။ မင်းအောင်လှိုင်က LMC ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲကို အသုံးချ ပြီး တရားဝင်မှုရရှိဖို့ ကြိုးပမ်းတာဟာ မအောင်မြင်ခဲ့ပါဘူး လို့ သူက ပြောပါတယ်။

တရုတ်၊ အိန္ဒိယ၊ ရုရှားနဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံဟာ အာဏာသိမ်းပြီးနှစ်နှစ်နီးပါးကြာချိန်အထိ မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ တ ရားဝင် ဆက်ဆံရေး တည်ဆောက်ထားတဲ့ နိုင်ငံအနည်းငယ်မှာ ပါဝင်ပါတယ်။

တရုတ်နဲ့ရုရှားက မြန်မာစစ်ကောင်စီကို ပြင်းထန်တဲ့ အရေးယူမှုတွေ မလုပ်ဆောင်နိုင်ဖို့ ကုလသမဂ္ဂ လုံ ခြုံရေးကောင်စီကို ပိတ်ပင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီက အကြမ်းဖက်မှုတွေရပ်တန့်ဖို့နဲ့ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေအားလုံး လွှတ်ပေးဖို့ တောင်းဆိုထားတဲ့ ၇၄ နှစ်အတွင်း မြန်မာ့အရေး ပထမဆုံး ဆုံး ဖြတ်ချက်မူကြမ်းကို ပြီးခဲ့တဲ့လအတွင်း ချမှတ်ခဲ့ရာမှာ တရုတ်၊ ရုရှားနဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံက ကြားနေမဲပေးခဲ့ပါတယ်။

တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ မြန်မာဗိုလ်ချုပ်ကြီးတွေအပေါ် ဟက်ဟက်ပက်ပက်မရှိတဲ့ ရပ်တည်ချက်အရ မြန်မာ အာ ဏာသိမ်းမှုဆန့်ကျင်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေဟာ တရုတ်နိုင်ငံကို ရန်သူအဖြစ် မသတ်မှတ်ဖူးဆိုတဲ့ အဓိပ္ပာယ်သက်ရောက် ပါတယ်။

NUG ကလည်း တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေအပေါ် တိုက်ခိုက်တာကို ဆန့်ကျင်ပါတယ်။ တရုတ်စီ မံကိန်းတွေကို မတိုက်ခိုက်ဖို့ NUG က PDF တွေကို တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာဒီမိုကရေစီ နိုင်ငံရေးသမားတွေရဲ့ တရုတ်လိုလားတဲ့ ရပ်တည်ချက်က အံ့အားသင့်စရာ မဟုတ်ပါဘူး။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ NLD အစိုးရက တရုတ်တစ်နိုင်ငံတည်းမူဝါဒ ကို လိုက်နာခဲ့သလို တရုတ်အ စိုးရရဲ့ ဟောင်ကောင်ရှိ ဒီမိုကရေစီဆန္ဒပြပွဲတွေအပေါ် ဖြိုခွင်းမှုတွေကို မရှုတ်ချခဲ့ပါဘူး။ မြန်မာဗိုလ်ချုပ်ကြီးတွေ က တရုတ်နိုင်ငံနဲ့နီးကပ်ဖို့ လူသိရှင်ကြား ကြိုးပမ်းခဲ့ပါတယ်။

တရုတ်နဲ့ရုရှားက ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီရဲ့ မြန်မာ့အရေး ဆုံးဖြတ်ချက်မူကြမ်း မဲခွဲရာမှာ ကြား နေမဲပေးခဲ့တာဟာ စစ်ကောင်စီရဲ့ မိတ်ဆွေးအနည်းငယ်ဟာ စစ်ကောင်စီရဲ့ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုတွေကို ကာ ကွယ်ပေးဖို့ စိတ်မဝင်စားတော့တာကို အချက်ပြနေတယ် လို့ လူ့အခွင့်အရေးစောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့မှ လူးဝစ်ချာ ဘွန်နီက ပြောပါတယ်။

Aljazeera ဝဘ်ဆိုဒ်မှာ ဖော်ပြထားတဲ့ ဆောင်းပါးရှင် Thompson Chau နဲ့ Dominic Oo ရဲ့ Did China deliver a snug to Myanmars military regime? ဆောင်းပါးကို ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆိုထားပါတယ်။

#Ayeyarwaddy_Times