အာဆီယံက မြန်မာ့အရေးဝင်စွက်ခွင့်မရှိဟု စင်ကာပူ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးပြော

DVB | 28 February, 2023

မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အာဏာသိမ်းခဲ့တာကို အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေက လက်မခံရုံနဲ့ အာဆီယံဟာ မြန်မာ့အရေးကိုဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခွင့်ရသွားတာမဟုတ်ကြောင်းနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ လက်ရှိအခြေအနေဟာ လမ်းဆုံးကိုရောက်နေပြီဖြစ်ကြောင်း စင်ကာပူ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဗီဗီယန်ဘာလာခရစ်ရှ်နန်က ပြောပါတယ်။

ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၇ ရက်ကကျင်းပတဲ့ စင်ကာပူနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ အစည်းအဝေးမှာ မြန်မာ့အရေးနဲ့ ပတ်သက်လို့ မေးမြန်းမှုကို ပြန်လည်ဖြေကြားရာမှာ ပြောဆိုခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံဟာ  အမျိုးသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ပြဿနာတွေဟာ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကတည်းက ရှိနေခဲ့တာဖြစ်ပြီး အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် ပိုလို့ဆိုးဝါးစေခဲ့တာလို့လည်း နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဗီဗီယန်ကပြောပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံသားတွေဟာ တခြားနိုင်ငံသားတွေလိုပဲ အရည်အချင်းရှိပြီး ကြိုးစားကာ စွမ်းစွမ်းတမံ တိုးတက်ရာကိုရှာဖွေပြီး မိသားစုကို ထောက်ပံ့နေကြပေမဲ့ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးကတော့ မြန်မာ့နိုင်ငံသားတွေအပေါ် အထောက်အပံ့ကောင်းမဖြစ်စေဘူးလို့ ပြောပါတယ်။ 

“အခုဆိုရင် အာဏာသိမ်းတာ နှစ်နှစ်ကျော်လာခဲ့ပေမယ့်လည်း ဘာမှဖြစ်မလာသေးဘူး၊ ကျနော့်အမြင်ကိုမေးရင်တော့ ဒါဟာ ရှေ့ဆက်ဘာမှဖြစ်လာမှာမဟုတ်တဲ့ လမ်းဆုံးကို ရောက်နေတာပဲ။ အမျိုးသားပြန်လည်စည်းလုံးညီညွတ်ရေး၊ နိုင်ငံပြန်လည်တည်ဆောက်ရေး၊ နိုင်ငံရဲ့ တိုးတက်မှုနဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာကိုတည်ဆောက်ရေး၊ လူနည်းစုတိုင်းရင်းသားတွေကို ကာကွယ်ရေး၊ နိုင်ငံစီးပွားရေးနဲ့ နိုင်ငံသားတွေရဲ့ အရည်အသွေးမြှင်တင်ရေး အဲဒါတွေ ဘာတခုမှ မလုပ်နိုင်တော့ဘူး” လို့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ပြောပါတယ်။

ဆက်လက်ပြီး ပြည်တွင်းမှာရှိတဲ့ အဓိကအဖွဲ့အစည်းတွေကမှ ကိုယ့်နိုင်ငံသားတွေရဲ့ အနာဂတ်အတွက် အကောင်းဘက်ပြောင်းလဲရေးကို ရိုးရိုးသားသားနဲ့ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းကြဖို့ မပြင်ဆင်ကြသေးဘူးဆိုရင်ပြင်ပကနေဝင်ရောက်စွက်ဖက်ပြုပြင်ပေးလို့ မရနိုင်ဘူးလို့ ပြောပါတယ်။

အာဆီယံကနေ ပြတ်ပြတ်သားသား အာဏာသိမ်းမှုကို လက်မခံဘူး၊ စစ်အာဏာရှင်တွေကို အသိအမှတ်မပြုဘူးဆိုပေမဲ့ သူတို့ရဲ့ ပြည်တွင်းရေးကို အာဆီယံက ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခွင့်မရှိဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။

အာဏာသိမ်းမြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ တရားဝင်မှုကို အာဆီယံက အသိအမှတ်မပြုသလို စစ်ခေါင်းဆောင်တွေကို အာဆီယံရဲ့ အဆင့်မြင့်အာဆီယံအစည်းအဝေးတွေမှာလည်း နိုင်ငံကိုယ်စားပြုအဖြစ်တက်ရောက်ခွင့် ပိတ်ပင်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။

စင်ကာပူအလုပ်သမားပါတီ လွှတ်တော်အမတ် ဆယ်လ်ဗီယာလင်းမ်က ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလမှာ ထိုင်းကဦးဆောင်စီစဉ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံက စစ်တပ်ခေါင်းဆောင်တွေ တက်ရောက်ခဲ့တဲ့ အစည်းအဝေးကို စင်ကာပူက သွားမတက်ခဲ့တာနဲ့ ပတ်သက်ပြီးလည်း မေးခွန်းထုတ်ခဲ့ပါတယ်။ 

အဲဒီမေးခွန်းနဲ့ပတ်သက်ပြီး  မစ္စတာဗီဗီယန်က မြန်မာ့အရေးဟာ အလွန်အမင်း ဝမ်းနည်းစိတ်ပျက်စရာဖြစ်သလိုပြင်ပကနေ ပြုပြင်ပေးလို့ရနိုင်တဲ့ ပြဿနာမဟုတ်ဘူးလို့ ပြန်လည်ဖြေကြားခဲ့ပါတယ်။ 

ထိုင်းနိုင်ငံမှာ မြန်မာနိုင်ငံက စစ်ဘက်ခေါင်းဆောင်တွေတက်ရောက်ခဲ့တဲ့ အစည်းအဝေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဗီဗီယန်ကမြန်မာ့အရေးအပေါ် အာဆီယံရဲ့ ချဉ်းကပ်မှု ရာဇဝင်ကို ပြန်လည်ပြောပြခဲ့ပါတယ်။

၂၀၂၁ ခုနှစ် ဧပြီလမှာ  မြန်မာအာဏာသိမ်းစစ်ခေါင်းဆောင်တက်ရောက်ခဲ့တဲ့ မြန်မာ့အရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အထူးအစည်းအဝေးတရပ် အင်ဒိုနီးရှာနိုင်ငံ ဂျာကာတာမှာကျင်းပခဲ့ပြီး အဲဒီကနေ အာဆီယံဘုံသဘောတူညီချက် ၅ချက် ရရှိခဲ့ပါတယ်။

ဒါပေမဲ မြန်မာစစ်တပ်က အဲဒီသဘောတူညီချက်တွေကို လိုက်နာဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်း မရှိတာကြောင့် စစ်ဘက်ခေါင်းဆောင်တွေကို အာဆီယံအဆင့်မြင့် အစည်းအဝေးတွေမှာ မြန်မာနိုင်ငံကိုယ်စားပြုအဖြစ် တက်ရောက်ခွင့်ပိတ်ပင်တားမြစ်လိုက်ပါတယ်။ 

အဆင့်မြင့်အစည်းအဝေးတွေမှာ စစ်ကောင်စီခန့်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး တက်ရောက်ခြင်းမရှိတာဟာ အဲဒီဝန်ကြီးနဲ့အာဆီယံကြား ဆက်သွယ်ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်မှုတွေ မရှိဘူးဆိုတဲ့ သဘောတော့ မဟုတ်ဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံက အရပ်ဘက်ဆိုင်ရာ အစိုးရဌာနဆိုင်ရာတွေအနေနဲ့ကတော့ မြန်မာနိုင်ငံဟာ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်နေသေးလို့ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ရခြင်းရဲ့ အခွင့်အရေးတွေကို ရရှိနေဦးမှာဖြစ်ပါတယ်။

အာဆီယံနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သတင်းအချက်အလက်တွေကိုလည်း မြန်မာနိုင်ငံက သိရှိခွင့်ရှိနေဆဲဖြစ်ပါတယ်။ အာဆီယံအဆင့်မြင့် အစည်းအဝေးတွေမှာလည်း မြန်မာနိုင်ငံအတွက် ခုံနေရာကို အလွတ်ပဲထားဖို့ အာဆီယံက မရည်ရွည်ပါဘူး။

စစ်ဘက်ဆိုင်ရာခေါင်းဆောင်တွေ တက်ရောက်ခွင့်မရှိပေမဲ့ မြန်မာနိုင်ငံက အရပ်ဘက်ဌာနဆိုင်ရာက အကြီးတန်းအရာရှိတွေကတော့ လာတက်ရောက်နိုင်ပါတယ်။ မြန်မာစစ်ကောင်စီက အဲဒီသတ်မှတ်ချက်ကို လက်မခံဘဲ လာတက်ရောက်ခြင်းမရှိခဲ့လို့ဆိုပါတယ်။

ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် မြန်မာ့အရေးအပေါ် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေရဲ့ အမြင်နဲ့ ခံယူချက်တွေကတော့ မတူညီကြဘူးလို့  စင်ကာပူဝန်ကြီးက ပြောပါတယ်။ 

ဥပမာအားဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံက ဒုက္ခသည်တွေ အမြောက်အမြားဝင်ရောက်လာတဲ့ ဒဏ်ကိုခံနေရတဲ့ ဘေးချင်းကပ်အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေကတော့ မြန်မာ့အရေးကို အမြန်ဆုံးပြေလည်စေချင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ကျင်းပခဲ့တဲ့ အစည်းအဝေးဟာ အာဆီယံအစည်းအဝေးမဟုတ်ဘဲ ထိုင်းနိုင်ငံနဲ့ မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်တွေပြုလုပ်တဲ့ အစည်းအဝေးသာဖြစ်ပြီး တခြားအာဆီယံနိုင်ငံတွေကိုပါ ဖိတ်ကြားခဲ့တာဖြစ်ပြီး စင်ကာပူက အဲဒီအစည်းအဝေးကို တက်သည်ဖြစ်စေ မတက်သည်ဖြစ်စေ ဘာထူးခြားချက်မှရှိမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ပြောပါတယ်။

ဘန်ကောက်မှာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် ဒီဇင်ဘာ ၂၂ ရက်က ကျင်းပခဲ့တဲ့ မြန်မာ့အရေး အလွတ်သဘော ဆွေးနွေးပွဲမှာ အာဆီယံနိုင်ငံတွေထဲက ထိုင်းနိုင်ငံ ဒုဝန်ကြီးချုပ်နဲ့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မစ္စတာဒွန်ပရာမွန်းဝီနိုင်း၊ ကမ္ဘောဒီးယား ဒုဝန်ကြီးချုပ်နဲ့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ပရတ်ဆာခွန်း၊ လာအို နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဆလုံးဆေးကိုမာဆစ်နဲ့ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ နိုင်ငံခြားရေး ဒုဝန်ကြီး ဒိုဟုန်ဗီယက်တို့ တက်ရောက်ခဲ့ပြီး စင်္ကာပူ၊ မလေးရှား၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ ဘရူနိုင်းနဲ့ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံတို့က ဝန်ကြီးတွေကတော့ တက်ရောက်ခဲ့ခြင်းမရှိပါဘူး။

မစ္စတာဗီဗီယန် အနေနဲ့ကတော့ စစ်အာဏာရှင်ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ တွေ့ဆုံရမယ်ဆိုရင်လည်းလမ်းဖွင့်ထားကြောင့်နဲ့သူ့ရဲ့ ရပ်တည်ချက်ဖြစ်တဲ့ ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ချက်ကိုပဲ ဆက်လက်တိုက်တွန်းသွားမှာဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

မြန်မာ့အရေးဟာ ခက်ခဲရှုပ်ထွေပြီး အချိန်ဘယ်လောက်ကြာအောင် ဖြေရှင်းရမလဲဆိုတာ မသိနိုင်သေးဘူးလို့နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မစ္စတာဗီဗီယန်က ပြောခဲ့ပါတယ်။ 

Source: SCMP