" အာဏာသိမ်းခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ ဆွေးနွေးဖို့ စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးတစ်ဦးကို လွှတ်တော့မယ့် အင်ဒိုနီးရှား "
အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံမှာ ကျင်းပနေတဲ့ အာဆီယံနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေးတစ်ခုလုံးကို မြန်မာ့ပြဿနာက လွှမ်းမိုးခဲ့ပါတယ်။ ဖေဖော်ဝါရီ ၃ ရက်၊ သောကြာနေ့က ကျင်းပတဲ့ အာဆီယံအစည်းအဝေးမှာ မြန်မာစစ်တပ်က စစ်အုပ်ချုပ်ရေး သက်တမ်းတိုးခဲ့တဲ့အပေါ်မှာ " တိုးတက်မှု့မရှိပဲ ဆုတ်ယုတ်နေတယ် " လို့ ဝေဖန်မှု့တွေ မြင့်တက်ခဲ့ပြီး ဘယ်လို ဖြေရှင်းကြမလဲ ဆိုတာကို အကြိတ်အနယ် ဆွေးနွေးကြပါတယ်။ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ဆွေးနွေးမှု့ဟာ မိသားစုပုံစံမျိုး ဖြစ်စေဖို့ကိုလည်း အင်ဒိုနီးရှား နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ဒီနှစ် အာဆီယံဆွေးနွေးပွဲမှာ အင်ဒိုနီးရှား နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက မြန်မာနိုင်ငံမှာရှိတဲ့ သက်ဆိုင်သူတွေနဲ့ ဆွေးနွေးနိုင်ဖို့ဟာ အဓိကကျတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ဒီအစည်းအဝေးမှာ မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်တွေကို တက်ရောက်ခွင့် မပြုခဲ့ပါဘူး။ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်နှစ်က အာဏာသိမ်းလိုက်တဲ့အတွက် မြန်မာနိုင်ငံဟာ ပရမ်းပတာ အကြမ်းဖက်မှု့တွေနဲ့ ကြုံတွေ့နေရပြီး အာဆီယံမှာ ပေးခဲ့တဲ့ကတိကို အကောင်အထည်မဖော်တဲ့အတွက် မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်တွေကို အာဆီယံအစည်းအဝေးကနေ ချန်လှပ်ထားခဲ့တာပါ။
အကြမ်းဖက်မှု့တွေ လျှော့ချဖို၊ လူသားချင်းဆိုင်ရာ အကူအညီတွေ ဝင်ရောက်နိုင်ဖို့နဲ့ သက်ဆိုင်သူတွေကို တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးဖို့ဟာ ဒီအစည်းအဝေးရဲ့ အဓိကအချက်လို့ အင်ဒိုနီးရှား နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ဆိုပါတယ်။
အင်ဒိုနီးရှား သမ္မတ ဂျိုကိုဝီကတော့ မြန်မာအာဏာသိမ်း ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ ဆွေးနွေးဖို့အတွက် စစ်ဗိုလ်ချုပ်တစ်ဦးကို စေလွတ်ဖို့ စီစဉ်နေပါတယ်။ ဒီမိုကရေစီ အသွင်ကူးပြောင်းရေးအတွက် ညှိနှိုင်း ဆွေးနွေးမှာပါ။ အင်ဒိုနီးရှား အစိုးရက စေလွှတ်မယ့် စစ်သံတမန် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးရဲ့ ကိုယ်ရေးရာဇဝင် အသေးစိပ်ကိုတော့ မပြောကြားသေးပါဘူး။ အင်ဒိုနီးရှား စစ်သံတမန် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဟာ မြန်မာနိုင်ငံကို အမြန်ဆုံး သွားလိမ့်မယ်လို့ အင်ဒိုနီးရှား သမ္မတက ပြောကြားထားပါတယ်။
သုံးသပ်ရရင်တော့...၊
မြန်မာ့အရေးအတွက် အာဆီယံနဲ့ နိုင်တကာအသိုင်းအဝိုင်းဟာ ဆွေးနွေး ညှိနှိုင်းရေးကိုသာ ဦးတည်နေပါသေးတယ်။ ဘာ့ကြောင့်လဲဆိုတော့ ပဋိပက္ခ ဆိုတဲ့ အမြင်ရှိနေတော့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အပါအဝင် သက်ဆိုင်သူ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေနဲ့ ပါတီအားလုံးကို တွေ့ဆုံဖို့ ဆန္ဒပြင်းပြနေပါတယ်။ ဒါတွေကို အင်ဒိုနီးရှားက အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ သက်တမ်းအတွင်းမှာ မဖြစ်မနေ အကောင်အထည်ဖော်မယ်လို့လည်း ကတိပြုထားပါတယ်။
အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌဖြစ်လာတဲ့ အင်ဒိုနီးရှားဟာ အထူးသံတမန် စစ်ဗိုလ်ချုပ်တစ်ဦးကို မြန်မာပြည်လွှတ်မယ်ဆိုတာကလည်း ထူးခြားပါတယ်။ အစိုးရတာဝန်ရှိသူတွေသာမကပဲ
" အင်ဒိုနီးရှား စစ်ဘက်က ဗိုလ်ချုပ်တစ်ဦးကို မြန်မာအာဏာသိမ်းခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ တွေ့ဆုံခိုင်းတာဟာ ဘာအတွက်လဲ...? " ဆိုသလိုလည်း တွေးမိပါတယ်။
ဒါတင်မကသေးပါဘူး။ အမေရိကန်ဦးဆောင်မယ့် အာဆီယံ တပ်မတော် တွေ့ဆုံပွဲနဲ့ လေ့ကျင့်ရေးမှာလည်း မြန်မာကို ဖိတ်ခေါ်ထားပါတယ်။
ဆိုတော့၊ အာဆီယံနဲ့ နိုင်ငံတကာက ဘာ့ကြောင့် ဒီလိုလုပ်နေရသလဲ...?
ဆိုရင်၊ မြန်မာ့အခြေအနေကြောင့်ပါ။
လုံခြုံရေးကောင်စီ ဆုံးဖြတ်ချက်ဆိုတာက ရဇသံ သဘောပါပဲ။ အချိန်ကာလအရ စောင့်ကြည့်မှာပါ။ ဒါ့ကြောင့်လည်း စစ်အာဏရှင်တွေဘက်က ပျာယာခတ်နေတာပါ။ လုံခြုံရေးကောင်စီရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို မလိုက်နာခဲ့ရင် R2P ပါဘဲ။ R2P ဆိုတာက စစ်ရေးတစ်ခုတည်းမဟုတ်ပါဘူး။ " ငြိမ်းချမ်းမှု့ ထိန်းသိမ်းရေးတပ် " တွေက ထိန်းသိမ်းဖို့အတွက် ဝင်လာမှာပါ။ ပဋိပက္ခ ဆိုတဲ့ အခြေအနေကို ဝင်ထိန်းပြီး ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းပေးသင့်တာတွေ ဖွဲ့စည်းမှာပါ။ ( R2P လာမယ်၊ မလာဘူးက လုံခြုံရေးကောင်စီက ဆုံးဖြတ်မှာပါ။ ဆုံးဖြတ်ချက်အရ R2P နီးနေပြီလို့တော့ ပြောလို့ရပါတယ်။ ) ဒီလို ငြိမ်းချမ်းမှု့ ထိန်းသိမ်းရေးတပ်တွေ ဝင်လာတဲ့အခါ ခုခံမှု့တွေ ရှိခဲ့ရင် စစ်ဖြစ်မှာပါ။ ဒီအခြေအနေတွေကို သိနေတဲ့ နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းဟာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှု့တွေကို စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ပုဂ္ဂိုလ်တွေနဲ့ အစားထိုးလာတာပါ။ ဒေသတွင်းမှာ စစ်မဖြစ်စေချင်တဲ့ အင်ဒိုနီးရှားကလည်း နိုင်ငံတကာရဲ့ ရာဇသံနဲ့ စစ်ရေးအခြေအနေကို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ဆွေးနွေးမယ်လို့ ယူဆရပါတယ်။
ဆိုတော့...၊ လုံခြုံရေးကောင်စီအနေနဲ့ မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ သဘောထားကို နောက်ဆုံးအခွင့်အရေးပေးပြီး စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့တွေကို ချည်းကပ်ခိုင်းတယ်လို့ မြင်ပါတယ်။
အမေရိကန်ရဲ့ Burma Act ကလည်း အသက်ဝင်နေပြီဆိုတော့၊ အမေရိကန်ဟာ မြန်မာစစ်တပ်ကို အနီးဆုံး ချည်းကပ်နေတာပါ။ စစ်ပွဲကို ရှောင်လွှဲလို့ ရနိုင်မလားဆိုတဲ့ အဆင့်မျိုးပါ။
ဒါ့ကြောင့်လည်းပဲ အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်လာတဲ့ အင်ဒိုနီးရှားဟာ အာဆီယံ အထူးသံတမန်ကို မလွှတ်ပဲ မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ rank တူတဲ့ အင်ဒိုနီးရှား စစ်ဗိုလ်ချုပ်တစ်ဦးကို လွှတ်လိုက်တယ်လို့ သုံးသပ်ချင်ပါတယ်။ ။
..
ဘကြီးအောင် LA
3 February, 2023
Comments