ယူကရိန်း - ရုရှား စစ်ပွဲအခြေအနေ

​ဖေဖေါ်ဝါရီ ၂၈ ရက်နေ့ မွန်းလွဲ ၂ နာရီ ထိ နောက်ဆုံးရ ယူကရိန်း - ရုရှား စစ်ပွဲအခြေအနေ

၁) တနင်္လာနေ့ (၂၈.၂.၂၂) မှာ ယူကရိန်း - ဘီလာရုနယ်စပ်မှာ  စစ်ပွဲရပ်ဖို့ ဆွေးနွေးမယ်လို့ နှစ်ဖက်အတည်ပြုလိုက်ပါတယ်။

"အနည်းဆုံးတော့ စစ်ပွဲကို ရပ်နိုင်မယ့်နည်းလမ်းတွေကို ကျွန်တော်ရသလောက်ကြိုးစားခဲ့တယ်ဆိုတာ ပြည်သူတွေကို သိစေချင်ရုံပါ။ ဒီဆွေးနွေးပွဲကနေတော့ ကျွန်တော်အများကြီးမမျှော်လင့်ထားပါဘူး။

ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ရဲဘော်တွေဒီမှာရှိနေစဉ်မှာ သမ္မတကလည်း ဒီမှာ၊ ဝန်ထမ်းရေးရာအကြီးအကဲကလည်း ဒီမှာ၊ ဝန်ကြီးချုပ်ကလည်းဒီမှာ၊ စစ်တပ်ကလည်း ဒီမှာ၊ စစ်ဦးစီးချုပ်ကလည်း ဒီမှာပါပဲ။ ကျွန်တော်တို့ဟာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ နိုင်ငံနဲ့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့နယ်မြေတွေအတွက် ခုခံတိုက်ခိုက်နေမှာပါ' လို့ ယူကရိန်းသမ္မတ က ပြောသွားပါတယ်။

၂) ယူကရိန်းနိုင်ငံပိုင် ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ကုန်သယ်လေယာဉ်ဖြစ်တဲ့ Antonov-225 ကို ရုရှားတွေက တိုက်ခိုက်ခဲ့တယ်လို့ ယူကရိန်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Dmytro Kuleba က တနင်္ဂနွေနေ့ (ဖေဖေါ်ဝါရီ ၂၇) က ဆိုခဲ့ပါတယ်။

"စိတ်ကူးအိပ်မက်" လို့အဓိပ္ပာယ်ရှိတဲ့ ယူကရိန်းဘာသာစကားနဲ့ "Mriya" (မာရီယာ) လို့အမည်ပေးထားတဲ့ Antonov-225 ကုန်သယ်လေယာဉ်ဟာ ၈၄ မီတာ ရှည်ပြီး ကုန်တန်ချိန် ၂၅၀ တန်ထိတင်ဆောင်နိုင်ကာ တစ်နာရီကို ၈၅၀ ကီလိုမီတာ နှုန်းနဲ့သွားနိုင်တဲ့ ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးလေယာဉ်တစ်စင်းဖြစ်ပါတယ်။

"ရုရှား တွေဟာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ Mriya ကိုသာတိုက်ခိုက်နိုင်မယ်။ ဒါပေမယ့် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ လွတ်လပ်ပြီး ကြံ့ခိုင်ကာ ဒီမိုကရေစီကျင့်သုံးတဲ့ ဥရောပနိုင်ငံတော်တစ်ခုကိုတော့ ရုရှားတွေ ဘယ်တော့မှ ဖျက်စီးနိုင်မှာမဟုတ်ပါဘူး။ ကျွန်တော်တို့ အောင်နိုင်မှာပါ" ဟု ယူကရိန်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ၎င်းရဲ့ တွစ်တာမှာ ရေးခဲ့ပါတယ်။

Antonov-225 လေယာဉ်ဟာ ၁၉၈၈ မှာ ပထမဆုံးအကြိမ်စတင်ပျံသန်းခဲ့ပြီး ပြန်လည်ပြင်ဆင်မယ်ဆိုရင် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၃ ဘီလီယံ ခန့်ကုန်ကျကာ အချိန် ၅ နှစ်ကျော်ကြာမယ်လို့ လက်နက်ထုတ်လုပ်ရေး ကုမ္ပဏီတစ်ခုဖြစ်တဲ့ Ukroboronprom က ခန့်မှန်းပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

၃) ရှရုားနိုင်ငံရဲ့ ကိုယ်ပိုင်ဂျက်လေယာဉ်တွေအပါအဝင် လေယာဉ်အားလုံးကို အီးယူ ရဲ့ ဝေဟင်ပိုင်နက်ကို ဖြတ်သန်းခွင့်မပေးတော့ဘူးလို့ အီးယူ ဥက္ကဌ က ဖေဖေါ်ဝါရီ ၂၈ က ကြေညာခဲ့ပါတယ်။

၄) ကနေဒါကလည်း ရုရှားလေယာဉ်တွေကို  ကနေဒါ လေပိုင်နက်အား အသုံးပြုခြင်းကနေ ပိတ်ပင်ခဲ့ပါတယ်။

ယနေ့ (ဖေဖေါ်ဝါရီ ၂၈) နံနက်မှာ မီယာမီ ကနေ မော်စကို ကိုပျံသန်းတဲ့  ရုရှား ရဲ့ Aeroflot flight 111 လေယာဉ်ဟာ ကနေဒါလေပိုင်နက်ထဲဝင်ရောက်လာတာနဲ့ပတ်သက်ပြီးကနေဒါဖက်ကနေ အရေးယူဆောင်ရွက်မှုတွေချက်ခြင်းပြုလုပ်သွားမယ်လို့ ကနေဒါနိုင်ငံ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးဝန်ကြီးက တွစ်တာမှာ ရေးတင်ခဲ့ပါတယ်။

၅) ယူကရိန်းအရေးမှာ ဘရာဇီးက ကြားနေနိုင်ငံအဖြစ်ရပ်တည်မှာဖြစ်ပြီး ရုရှားကို ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုတွေချမှတ်မှာမဟုတ်ကြောင်း ဘရာဇီးသမ္မတ Jair Bolsonaro က ဖေဖေါ်ဝါရီ ၂၈ နံနက်ပိုင်းမှာဆိုခဲ့ပါတယ်။

ဘရာဇီးဟာ ရုရှားထုတ်မြေဩဇာတွေကို မှီခိုနေရပြီး ရုရှားကို ပိတ်ဆို့မှုတွေပြုလုပ်ရင် ဘရားဇီးကိုအလွန်အမင်းထိခိုက်မှုရှိစေမှာဖြစ်သောကြောင့်  ငြိမ်းချမ်းရေးကို ထောက်ခံပေမယ့် ဘရာဇီးကို ပြဿနာတွေသယ်မလာချင်‌‌ကြောင်းနဲ့ ယူကရိန်းတွေက ဟာဟသရုပ်ဆောင်တစ်ယောက်အပေါ် နိုင်ငံ့ကံကြမ္မာကို ပုံအပ်ထားတာဖြစ်ကြောင်း ဘရာဇီးသမ္မတက သရုပ်ဆောင်ဟောင်းတစ်ဦးဖြစ်ခဲ့သူ ယူကရိန်းသမ္မတကို ရည်ရွယ်ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

ဘရားဇီးသမ္မတဟာ ဖေဖေါ်ဝါရီ ၁၆ ကမှ မော်စကို ကို အလည်သွားပြီး ပူတင်နဲ့ ‌တွေ့ဆုံခဲ့သူပါ။

၆) အမေရိကန် သမ္မတ ဘိုင်ဒင်က ယူကရိန်းအရေးဆွေးနွေးရန် အမေရိကန် ရဲ့ မဟာမိတ်နိုင်ငံများကို  ဆင့်‌ခေါ်လိုက်ပါတယ်။

ဆွေးနွေးမှုကို ဝါရှင်တန် စံတော်ချိန် တင်္နလာနေ့ (ဖေဖေါ်ဝါရီ ၂၈) နံနက် ၁၁:၁၅ မှာပြုလုပ်ဖြစ်မယ်လို့ အိမ်ဖြူတော်က ဆိုပါတယ်။

၇) Google က ရုရှားအစိုးရပိုင် သတင်းဌာနတွေကို Google Platform မှာကြော်ညာခွင့်မပေးတော့ဘူးလို့ ပြောလိုက်ပါတယ်။

Google က Google Maps မှာ ယူကရိန်းရဲ့ တချို့သော လမ်းကြောင်းတွေကို ပိတ်ချလိုက်ပြီး  ဆိုင်းငံ့ (disable) ဖြစ်သွား‌စေခဲ့ပါတယ်။ ဒီလိုလုပ်တာက ယူကရိန်းနိုင်ငံသားတွေဘေးကင်းအောင် ကူညီရာရောက်မယ်လို့ မျှော်လင့်ကြောင်း google က ဆိုခဲ့ပါတယ်။

Meta ကလည်း သူတို့ရဲ့ Facebook Platform မှာ ရုရှားအစိုးရပိုင် မီဒီယာတွေကို တားမြစ် (ban) လိုက်ပါတယ်။

၈) "အီးယူဟာ ယူကရိန်းနဲ့ စီးပွားရေး နဲ့ စွမ်းအင်ကဏ္ဌတွေမှာ  နီးစပ်တဲ့ ဆက်ဆံရေးတွေရှိနေပါတယ်။ ဥရောပမှာရှိနေတဲ့ ယူကရိန်းကို အီးယူ မှာပါဝင်လာစေချင်ပြီး ယူကရိန်းဟာ ကျွန်မတို့ အီးယူထဲက တစ်ယောက်ပါပဲ" လို့ အီးယူ ဥက္ကဌ ဖြစ်သူ Ursula von der Leyen က ဆိုခဲ့ပါတယ်။

လက်နက်ဝယ်ယူဖို့နဲ့ လက်နက်တွေလွှဲပြောင်းပေးဖို့အတွက် စပ်လျဉ်းပြီး အီးယူ က ယူကရိန်းကို ငွေကြေးထောက်ပံ့ပေးသွားမယ်လို့  အီးယူ ရဲ့ ဥက္ကဌ က ပြောခဲ့ပါသေးတယ်။ ဒီလိုလုပ်ရပ်မျိုးဟာ အီးယူရဲ့ သမိုင်းမှာ ပထမဆုံး ထောက်ပံ့ကူညီပေးမှုလည်းဖြစ်ပါတယ်။

ယူကရိန်းကို ဝင်ရောက်ဖို့ ရုရှားကို နယ်မြေပေးသုံးခဲ့တဲ့ ဘီလာရုကိုလည်း အီးယူက အရေးယူပိတ်ဆို့မှုတွေချမှတ်ခဲ့ပါတယ်။

၉) ပူတင် က သူ့ရဲ့ နူကလီးယား တပ်ဖွဲ့တွေကို တပ်လှန့်လိုက်တဲ့အပေါ် အမေရိကန် နဲ့ နေတိုးက ပြင်းပြင်းထန်ထန်ရှုပ်ချခဲ့ပါတယ်။

ပူတင်ရဲ့ နူကလီးယားတပ်လှန့်မှုဟာ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာစစ်ဆေးရေးတစ်ခုသာဖြစ်တယ်လို့ ပညာရှင်များက သုံးသပ်ပါတယ်။

၁၀) "အခုအချိန်ဟာ ဘေးထွက်ထိုင်နေရမယ့် အချိန်မဟုတ်ပါဘူး။ ရုရှားရဲ့ ယူကရိန်းကို ကျူးကျော်စစ်ဆင်နွဲမှုကို ပြင်းပြင်းထန်ထန်ရှုပ်ချရမယ့်အချိန်ပါ" လို့ တရုတ်က ရုရှားရဲ့ကျူးကျော်စစ်ကို  မရှုပ်ချတာကို ရည်ရွယ်ပြီး အိမ်ဖြူတော် သတင်းပြန်ကြားရေးက Jen Psaki က ဆိုခဲ့ပါတယ်။

၁၁) ဗြိတိန်က ရုရှား ဗဟိုဘဏ်ကို ရည်ရွယ်ပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ်မှုတွေချမှတ်ခဲ့ပါတယ်။ ယင်းပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ်မှုတွေမှာ ရုရှား ငွေကြေးဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းတွေကို ကန့်သတ်ခြင်း နဲ့ ‌ဗြိတိန် မှာ ရုရှားကုမ္ပဏီ တွေရဲ့ အာမခံ နဲ့ ငွေကြေးဈေးကွက်မှာ  ငွေကြေးစာချုပ်များ လွှဲပြောင်းမှုကို တားဆီးဆောင်ရွက်မှုတွေပါရှိပါတယ်။

BAP