မြန်မာစစ်လက်နက်ပွဲစား ထွန်းမင်းလတ်ရဲ့ အရှုပ်တော်ပုံမှာ နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်း ပါဝင်ပတ်သက်နေတဲ့ ထိုင်းအထက်လွှတ်တော်အမတ်

By Prachatai

ခေတ်သစ်

တရားမဝင် မြန်မာစစ်အာဏာသိမ်းခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်နဲ့ နီးကပ်တဲ့ ဆက်ဆံရေးရှိတဲ့ ခရိုနီသဌေး ထွန်းမင်းလတ်နဲ့ စီးပွားရေးဆက်နွှယ်မှုများ မရှိကြောင်း ထိုင်းစစ်တပ် ခန့်အပ်ခံ အထက်လွှတ်တော်အမတ် ဥပကစ် ပချာရီရန်ကွန်းက လူသိရှင်ကြား အကြိမ်ကြိမ်ငြင်းဆိုခဲ့ပေမဲ့ မကြာသေးမီက ထိုင်းလွှတ်တော်ဆွေးနွေး

မှုအတွင်းမှာတော့ ၎င်းတို့အကြား စီးပွားရေးဆက်နွှယ်မှုများ ပေါ်ထွက်လို့ လာပါတယ်။

ဒီအကြောင်းတွေတဲ့ ပတ်သက်ပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၅ ရက်နေ့ လွှတ်တော်အစည်းအဝေးအတွင်း ထိုင်း Move Forward Party (MFP) အမတ် Rangsiman Rome က ဆွေးနွေးတင်ပြခဲ့တာပါ။ ၄င်းက ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ပရာယွတ်ချန်အိုချာအနေနဲ့ အကျင့်ပျက်ခြစားနေတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေနဲ့ အကျွမ်းတဝင် ဆက်ဆံနေပြီး မူးယစ်ဆေးဝါးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ပြဿနာတွေကို စနစ်တကျ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းမယ်လို့ ပြောထားတဲ့ သူ့ရဲ့ကတိကို လျစ်လျူရှုခဲ့တယ် လို့ စွပ်စွဲပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။ 

ဥပကစ်ဟာ ထိုင်းအခြေစိုက် Allure Group (P&E) Co Ltd ရဲ့ တည်ထောင်သူလည်းဖြစ် အဓိကရှယ်ယာရှင်တစ်ဦး ဖြစ်ခဲ့သူသာမက၊ ထွန်းမင်းလတ်နဲ့အတူ Myanmar Allure ကို ပူးတွဲတည်ထောင်ခဲ့သူ ဖြစ်ကြောင်း Rangsiman က ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။ ဥပကစ် ရဲ့ သားမက် Dean Young Gultula ကလည်း အဆိုပါ ကုမ္ပဏီနှစ်ခုလုံးရဲ့ ရှယ်ယာရှင်နဲ့ ဘုတ်အဖွဲ့ဝင်ဟောင်းတစ်ဦး ဖြစ်တယ်လို့  ဆိုပါတယ်။

Allure Group (P&E) ကုမ္ပဏီကို အသုံးပြုပြီး လျှပ်စစ်ဝယ်ယူမှုများမှတဆင့် မူးယစ်ဆေးဝါးငွေကြေးများကို ခဝါချမှုနဲ့ ထွန်းမင်းလတ်၊ အမေရိကန်နိုင်ငံသား ခံယူထားတဲ့ Deaan အပါအဝင် P နှင့် N လို့ ရည်ညွှန်းခေါ်ဆိုထားတဲ့ အခြားနှစ်ဦး တို့ကို ထိုင်းနိုင်ငံ တရားရုံးမှာ တရားစွဲဆိုထားတာပါ။ ၎င်းတို့လေးဦးစလုံးကို ထိုင်းအကျဉ်းထောင်တစ်ခုအတွင်း ထိန်းသိမ်းထားတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

Rangsiman က ၎င်းပြောဆိုခဲ့တာတွေဟာ အထက်လွှတ်တော်အမတ်နဲ့ ယင်းအမှုနဲ့ သက်ဆိုင်သူများအကြား ပြောဆိုထားသည်များမှ ပေါက်ကြားလာတဲ့ မှတ်တမ်းများဖြစ်ကြောင်း ပြောဆိုပြသခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒီမှတ်တမ်းတွေထဲမှာ ဥပကစ် က Allure P&E ကို မှတ်ပုံတင်ဖို့ "P" ကို စေခိုင်းခဲ့ကြောင်း ပါရှိနေသလို၊ P က ကုမ္ပဏီရဲ့ ဘဏ္ဍာရေးအစီရင်ခံစာကို ဥပကစ် ရဲ့ရှယ်ယာဝင်ငွေဆိုင်ရာ အချက်အလက်များနှင့်အတူ ပြန်လည်ပေးပို့ခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြနေပါတယ်။

ဥပကစ်ကို ပြန်လည်ပေးပိုခဲ့တဲ့ မက်ဆေ့ချ်အရ P ဟာ အထက်လွှတ်တော်အမတ်ကို "သူဌေး" လို့ခေါ်ဆိုထားပြီး၊ ပေါက်ကြားခဲ့တဲ့ ချက်တင်များမှာလည်း အထက်လွှတ်တော်အမတ် ဥပကစ် ဟာ ကုမ္ပဏီရဲ့ လိုဂိုဒီဇိုင်းကိစ္စကနေ ၎င်းရဲ့ ရုံးခန်းတည်နေရာ ကိစ္စအထိ ထဲထဲဝင်ဝင်ကို ပါဝင်ပတ်သက်နေကြောင်း ပြသနေပါတယ်။

Rangsiman ရဲ့ ပြောကြားချက်အရ P ဟာ ကုမ္ပဏီထဲမှာ အခြားပုဂ္ဂိုလ်တွေအတွက် သူမရဲ့ အမည်ခံပြီး အစုရှယ်ယာများ ကိုင်ဆောင်ထားရကြောင်း အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးဌာန (DSI) သို့ ပြောကြားခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ပေါက်ကြားခဲ့တဲ့ အခြားအထောက်အထားတွေထဲမှာတော့ ထွန်းမင်းလတ်က အမှုတွင်း နောက်ထပ်တရားခံ တစ်ဦးဖြစ်တဲ့ “N” ကို ကုမ္ပဏီဘုတ် အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးအဖြစ် ပြုလုပ်ပေးဖို့ ဥပကစ် ကို တောင်းဆိုခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြနေပါတယ်။ ထွန်းမင်းလတ်က လျှပ်စစ်ဝယ်ယူမှုများအတွက် ဘဏ်ဖြတ်ပိုင်းများ ပေးပို့ခဲ့ပြီး၊ စာပေးပို့ရာမှာ ဥပကစ်ကို “Ou” ဆိုတဲ့ အမည်နဲ့ ခေါ်ဝေါ်အသုံးပြုခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ဖမ်းဆီးရမိခြင်း မရှိသေးတဲ့ Allure Group ရဲ့ အခြားအဓိက ရှယ်ယာရှင်တဦးဖြစ်သူ အွန်လိုင်း ‌လောင်းကစား လုပ်ငန်းပိုင်ရှင် Pannarong Khunpitak ရဲ့ လက်မှတ်ကို အတုပြုလုပ်ဖို့ ဥပကစ် က ထွန်းမင်းလတ်ကို စေခိုင်းခဲ့ကြောင်း Rangsiman က ထုတ်ဖော် ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ ဥပကစ်ဟာ Pannarong ရဲ့ နိုင်ငံကူးလက်မှတ် မိတ္တူကိုပါ အဆိုပါချက်တင်အတွင်း (အပြန်အလှန် စကားပြောဆိုမှုများအတွင်း) ပူးတွဲပေးပို့ခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ပေါက်ကြားလာတဲ့ အထောက်အထားတွေဖြစ်တဲ့ ချက်တင်မှာ အပြန်အလှန် ပြောဆိုထားတာတွေဟာ ၂၀၂၀ နဲ့ ၂၀၂၁ အတွင်းကဖြစ်ပြီး၊ အဆိုပါအချိန်မှာ ဥပကစ် ဟာ အထက်လွှတ်တော်အမတ် ဖြစ်ပြီးနေပြီလို့ Rangsiman မှတ်ချက်ပြုထားပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီအထောက်အထားတွေက ဥပကစ်အနေနဲ့ ၂၀၁၉ ခုနှစ် လွှတ်တော်အမတ် တာဝန်မယူမှီအချိန်မှာ ကုမ္ပဏီတွေမှ နုတ်ထွက်ထားပြီးဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြနေတဲ့ ကုမ္ပဏီမှတ်တမ်းတွေကို ထုချေစိန်ခေါ်မှုတစ်ရပ် ဖြစ်လို့လာပါတယ်။

Rangsiman က ချက်တင်အတွင်းမှ အထောက်အထားများအပြင်  ဥပကစ်ကို ဖမ်းဆီးဖို့ ရာဇတ်တရားရုံးရဲ့ ဖမ်းဝရမ်းကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းစေခဲ့တဲ့ ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၃ ရက်နေ့ တရားရုံးအမိန့်နဲ့ ပတ်သက်ပြီးလည်း တင်ပြခဲ့ပါတယ်။ ထွန်းမင်းလတ်နဲ့ ဒီအမှုမှာ ပါဝင်နေတဲ့ အခြားတရားခံတွေကိုတော့ စက်တင်ဘာလအတွင်းကထဲက  ဖမ်းဆီးခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။အဆိုပါဖမ်းဝရမ်းကို နံနက်ပိုင်းမှာ ထုတ်ပြန်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး၊ အချိန်တိုတွင်း ဖြစ်တဲ့  မွန်းလွဲပိုင်းမှာ ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းခဲ့တာပါ။ Rangsiman ရဲ့အဆိုအရ အကြောင်းရင်းမှာ စစ်တပ်ခန့်အပ်ခံ အထက်လွှတ်တော်အမတ် Upakit ဟာ ဆင့်ခေါ်သင့်သူဖြစ်ပေမဲ့ ဖမ်းဆီးသင့်သူမဟုတ်တဲ့ “အရေးကြီးပုဂ္ဂိုလ်” ဖြစ်တာကြောင့် လို့ဆိုပါတယ်။ 

ဒီပြောကြားချက်တွေဟာ ဥပကစ်ကို ဖမ်းဝရမ်း အမြန်ပြန်လည် ရုပ်သိမ်းစေခဲ့တာနဲ့ပတ်သက်ပြီး Prachatai နဲ့ the Organized Crime and Corruption Reporting Project (OCCRP) တို့ရဲ့ ၂၀၂၂ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ တွေ့ရှိချက်တွေကို ထပ်မံကိုးကားပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။

Rangsiman  က ၎င်းရဲ့ ဆွေးနွေးမှုအတွင်း Justice for Myanmar အဖွဲ့ရဲ့ အစီရင်ခံစာကိုလည်း ကိုးကားခဲ့ပါသေးတယ်။ ၁၉၉၉ ခုနှစ်မှာ မြန်မာနယ်စပ် တာချီလိတ်မြို့အနီး Allure Resort တည်ဆောက်ဖို့ ဥပကစ်ကို ထွန်းမင်းလတ်ရဲ့ ဖခင်ဖြစ်သူက ကူညီခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အဆိုပါ Resort မှာ ကာစီနိုလုပ်ငန်းနဲ့ ဖျော်ဖြေရေးလုပ်ငန်းတွေ လုပ်ဆောင်တာ ဖြစ်ပြီး ဝင်ငွေရဲ့ ၆ ရာခိုင်နှုန်းက မြန်မာစစ်တပ်ကို တိုက်ရိုက်ရောက်ရှိခဲ့တာ‌ကြာင့် ဥပကစ်ရဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေက မြန်မာစစ်တပ်အတွက် အကျိုးအမြတ်များ ရရှိစေခဲ့တယ်လို့ အစီရင်ခံစာကို ကိုးကားပြီး ပြောခဲ့တာပါ။

ဆက်လက်ပြီး Rangsiman က အထက်လွှတ်တော်အမတ် ဥပကစ်ရဲ့   ကလိန်ကျ စီးပွားရေးလုပ်ငန်း အကြောင်းများအပြင်၊ ဘန်ကောက်မြို့တွင်း အချက်အခြာကျတဲ့ နေရာမှာရှိတဲ့ ဥပကစ်ပိုင် မြေကွက်အကြောင်းကို ဆက်လက်ဆွေးနွေးခဲ့ပါတယ်။ အဆိုပါမြေကွက်ဟာ ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးပရာယွတ် လက်ရှိတရားဝင် ပါဝင်ထားတဲ့ မကြာသေးမီကမှ တည်ထောင်ခဲ့တဲ့ Ruam Thai Sang Chart ပါတီရဲ့ ရုံးခန်းနေရာ ဖြစ်နေတာ တွေ့ရတယ်လို့ ၎င်းက ပြောကြားခဲ့တာပါ။

ဒါ့အပြင် ဥပကစ်ရဲ့  လုပ်ရပ်တွေကို စုံစမ်းစစ်ဆေးနိုင်ဖို့အတွက်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ပရာယွက် ဒါမှမဟုတ် ၎င်းရဲ့ ရဲဘော်ညီအစ်ကိုဖြစ်သူ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ပရာဝတ်ဝေါင်းစူဝမ် ဦးဆောင်တဲ့ အထက်လွှတ်တော် ရွေးချယ်ရေးကော်မတီတို့က အနှောက်အယှက်ပြုခဲ့ခြင်း ရှိနေသလား ဆိုတာကိုလည်း Rangsiman က မေးခွန်းထုတ်ခဲ့ပါတယ်။ ၎င်းတို့အနေနဲ့ ဥပကစ်ရဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများအကြောင်း သိရှိထားရုံသာမက ၎င်းတို့အာဏာတည်မြဲရေးအတွက် ကူညီပေးနိုင်ဖို့ အမျိုးသားနိုင်ငံရေးမှာပါ နေရာတစ်ခု ပေးအပ်ခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့  Rangsiman က သုံးသပ်ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ 

“ဒီလောက် မူမမှန်တာတွေ တိုက်ဆိုင်စွာ ပေါ်ထွက်လာမှုတွေက ဘာကိုရည်ညွှန်းနေလဲဆိုတော့...ဒါတွေဟာ “ပစ်မှတ်ကြီး” ဖြစ်လာတဲ့ လွှတ်တော်အမတ်အပေါ် တရားစွဲဆိုဖို့ ကြိုးပမ်းမှုမှန်သမျှဟာ ရပ်တန့်ခံရမှာပဲဆိုတာကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း အချက်ပြနေတာ ဖြစ်ပြီး၊ နောက်ကွယ်က ကြိုးကိုင်ချယ်လှယ်နေသူတွေ ရှိနေကြောင်းကိုလည်း ညွှန်ပြနေတာပါ။  ဒါကတော့ လွှတ်တော်အမတ် “Ou” ဆီကနေ အကျိုးအမြတ်တွေ နှစ်ရှည်လများ ရရှိနေသူ၊ လွှတ်တော်အမတ်ကို ဆက်လက်အသုံးပြုချင်နေသူဖြစ်တဲ့ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ပရာယွတ် ချိန်အိုချာပဲ ဖြစ်ပါတယ်” လို့ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့တာပါ။

“ဥပကစ်ကို အထက်လွှတ်တော် အမတ်အဖြစ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ပရာယွတ်က ခန့်အပ်လိုက်တာ သူ့အတွက် မှန်ကန်တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြစ်တယ်ဆိုတာ ထင်ရှားပါတယ်။ ဒါက သူ့ကို ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် အဆိုပြုဖို့ မဲလက်မှတ်အတွက် အကူအညီပေးရုံတင်မက ပါတီသစ်တစ်ခု တည်ထောင်ဖို့ပါ ကူညီပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလုပ်ရပ်တွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး Ruam Thai Sang Chart ပါတီအနေနဲ့ မြေနေရာနဲ့ အဆောက်အဦး အတွက် စာချုပ်ချုပ်ဆိုခဲ့ခြင်း ရှိမရှိ၊  ငှားရမ်းခဲ့တယ်ဆိုရင် ဘယ်လောက်နဲ့ ငှားရမ်းခဲ့သလဲ။ ဒါမှမဟုတ် ဒါဟာ ရက်ရောလွန်းတဲ့ လှူဒါန်းကူညီမှုတစ်ရပ်လား၊ အလကား ငှားရမ်းပေးတာလား ဆိုတာကို ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ပရာယွတ် အနေနဲ့ ရှင်းလင်းစေချင်ပါတယ်” လို့ Rangsiman က လွှတ်တော်ဆွေးနွေးမှုအတွင်း တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။

(Prachatai သတင်းစာတွင် ဖော်ပြထားသော “Thai senator's deep involvement with Myanmar junta crony exposed” သတင်းဆောင်းပါးကို ဆီလျှော်အောင် ဘာသာပြန်ဆိုထားခြင်း ဖြစ်ပါသည်)။